<>
Realtime Website Traffic
  
|
CÂU CHUYỆN SỐ MỆNH
| |
| saigoneses |
Date: Chủ Nhật, 03 Nov 2013, 8:34 PM | Message # 1 |
 Lieutenant general
Group: Administrators
Messages: 505
Status: Tạm vắng
| CÂU CHUYỆN SỐ MỆNH
Liễu Phàm Tứ Huấn Bạch Thoại Giảng Lục
LỜI DỊCH GIẢ
Sáng nay một đạo hữu đem sách này trao tôi, nhờ đọc xem có tham phá Phật pháp không. Sau khi đọc hết tôi nhận thấy trừ vài chi tiết, phần chủ yếu của sách chẳng có chi trái nghịch Phật pháp, theo những nhận định dưới đây:
1. Sách đi từ thuyết Số mệnh an bài, bất khả di dịch và vô căn cứ, đưa dần đến thuyết Nghiệp báo phát xuất từ vọng tâm chúng sanh và có thể cải biến (Tất cả các pháp chỉ do vọng niệm mà có sai biệt, nếu rời vọng niệm đi thì không có tất cả cảnh giới - Luận Khởi Tín). Nếu do thuyết số mệnh người ta thường yên trí rằng giàu hay nghèo, sang hay hèn, sướng hay khổ, thông minh hay dốt, thọ hay yểu đều do số định, thì với thuyết Nghiệp báo cũng cho người ta sự yên trí tương tự: khi gặp lành người ta liền bảo tại trước kia đã ở hiền, khi gặp dữ người ta liền bảo vì kiếp xưa đã vụng đường tu. Nhưng xét kỹ nội dung thuyết Nghiệp báo đã không giống với thuyết Số mệnh ở chỗ có thể thay đổi tùy theo ý muốn của con người vì số mệnh, hay đúng hơn phải nói là nghiệp báo không phải ở đâu ngoài năng lực con người. Mỗi người chính là kẻ thụ hưởng mà cũng chính là chủ nhân sáng tạo ra đời mình, ra số mệnh mình. Số mệnh (cũng gọi là định mệnh) không phải là một tự nhiên mà là một chế tạo của nhân duyên tâm hành.
2. Sách phân tách rõ ràng, khúc chiết các điều thiện đã được thi thố xưa nay, nhờ đó ta có được một nhận định chân xác về tính chất các điều thiện tự làm hoặc ở người khác làm, để có thể giúp ta bớt phần thắc mắc đối với lý nhân quả báo ứng lắm lúc như vô căn cứ, mâu thuẫn. Tại sao có người được thiên hạ cho là hiền lành lại hay lâm tai họa trắc trở, còn kẻ bạo ngược hung tàn lại thường gặp điều tốt đẹp thuận lợi?
3. Sách chỉ cách lường công xét tội, đem điều lành trừ tính điều ác để cầu tiến bộ, làm cho điều lành nhiều hơn điều ác hầu đó biến cải nghiệp cũ, ảnh hưởng thụ quả mới theo ý chí cố gắng của mình.
4. Sách trình bày bốn mục, toàn là lời tự thuật để khuyến giáo gia đình của ông Liễu Phàm (người tỉnh Giang Tô, đời Minh, đậu Tiến Sĩ), song xét ra tính chất vẫn là lời khuyên nhủ chung cho tất cả mọi người trên đường hướng thiện với chủ tâm cải tiến cuộc đời mỗi ngày mỗi xứng đáng hoàn hảo.
Đạo hữu lại hỏi:
“Theo Thuyết nghiệp báo, người ta có thể thay đổi vận mệnh tùy ý muốn, song trên thực tế ai cũng cảm thấy mọi người như tuồng phải sống theo dòng đời đã định sẵn, không tài nào cưỡng chống. Như thế mà nói không phải do số mệnh định sao chịu vậy, số bắt phong trần phải phong trần, thì là gì?”
Tôi đáp:
“Nghiệp có định nghiệp và bất định nghiệp. Định nghiệp là nghiệp đã quy hướng vào một chiều chờ thọ kết quả, hay đã thành quả, như do bao nhiêu tiền nghiệp nhất định mà một chúng sanh phải sinh làm người, và đã sinh ra làm người thì không thể biến đổi thành hình thú hay tướng mạo phi thiên. Trong khi làm người vẫn mang trong mình bao nhiêu nghiệp nhân chờ hưởng thụ quả báo hoặc giàu nghèo, thông dốt, thọ yểu vv... Trong những nghiệp nhân này lại cũng có định và bất định. Nếu là nghiệp bất định, thì có thể cải đổi tùy theo nặng nhẹ, cạn sâu, nếu là định nghiệp thì thật khó lòng cải biến. Do đó dù trên nguyên tắc nghiệp báo có thể biến cải, song lắm lúc người ta phải nhắm mắt xuôi theo như theo một quyền năng khắc nghiệt khó cải chống. Nói khó cải bởi vì ít người có được một tâm hạnh sáng suốt, quyết liệt, sâu xa, bền bỉ tương xứng hoặc mạnh hơn nghiệp nhân đã đầy đủ sức để cải tạo nó, vì lẽ đó không làm sao hòng biến cải những hành nghiệp đã thành cố định? Chính trên phương diện này, khiến người ta khó thể không lầm nhận nghiệp báo chẳng khác gì số mệnh là bao nhiêu! Và nếu luận đến biệt nghiệp và cộng nghiệp thì còn có thêm những lý lẽ để giải đáp cho câu hỏi trên”
Đạo hữu lại hỏi:
“Thế thì sách này có thể dịch in ra để phổ biến cho nhiều người cùng đọc được không?”
Tôi đáp:
“Cứ như ý kiến vừa trình bày, sách này không ngại phổ biến cho nhiều người cùng đọc. Có thể nhờ đọc nó, người ta có cơ hội bước vào cửa ngõ Chánh pháp, mạnh dạn tiến trên đường hành thiện đúng với nhận định chính xác luật nhân quả báo ứng hiển nhiên”
Đạo hữu lại thiết tha mong tôi chuyển ra Việt văn. Tôi chấp nhận. Với nội dung khuyến thiện trên, tôi tin rằng những trang tiếp sau sẽ đem lại cho bạn đọc nhiều lý thú.
Phật lịch 2506 - 1962
HT Thích Thiện Siêu
Message edited by saigoneses - Thứ Hai, 04 Nov 2013, 2:13 AM |
| |
| |
| saigoneses |
Date: Chủ Nhật, 03 Nov 2013, 8:42 PM | Message # 2 |
|
Lieutenant general
Group: Administrators
Messages: 505
Status: Tạm vắng
| 1.CÁI HỌC LẬP MẠNG
Tôi bị mồ côi cha từ nhỏ, mẹ tôi cho tôi theo nghề y học và nói với tôi rằng: “Học nghề làm thuốc vừa có thể nuôi sống vừa có thể giúp người, và luyện tập một nghề cho tinh vi, cho tâm tiến chính là sở nguyện của cha mày khi trước”
Sau đó có một hôm tôi đến lễ chùa Từ Vân, nhân gặp một cụ già râu dài tướng đẹp dáng mạo phơi phới như tiên, tôi đem lòng kính mộ, cụ nói với tôi:
- Ta coi cậu là người trong chốn quan trường, sang năm đã đến khoa thi Tướng học, sao cậu không chịu đọc sách?
Tôi trình bày lý do và hỏi thăm tên họ, quê quán của cụ, cụ bảo:
- Ta họ Khổng người đất Vân nam, ta được chân truyền phép lý số trong sách Hoàng Cực của Thiệu Ưng tiên sinh, ta muốn truyền lại cho cậu.
Tôi liền dẫn cụ về nhà giới thiệu với mẹ tôi, mẹ tôi đã tiếp đãi cụ rất hậu và yêu cầu cụ thử chấm số của tôi xem ra thế nào. Thì quả nhiên từ những việc mảy may đều được cụ đoán trúng rành mạch, từ đó tôi nảy sanh ý muốn đọc sách và đem chuyện bàn với người anh cô cậu là Trầm Sinh, anh ấy bảo tôi: “Hiện nay có Út Hải Cốc tiên sinh đang mở khóa giảng tại nhà ông Trầm Hữu Phu, để anh gửi em tới đó học, rất tiện”.
Sau đó tôi trở thành học trò của thầy Út Hải Cốc. Khổng tiên sinh chấm số tôi như vậy. Lúc nhỏ thi Huyện, đậu thứ 14, thi Phủ, đậu thứ 71, thi Tỉnh, đậu thứ 9. Quả nhiên năm sau tôi đi thi cả ba nơi đều có tên đậu đúng như lời đoán. Cụ lại đoán việc lành dữ trong suốt đời tôi, rằng năm nào thi đậu thứ mấy, năm nào được bổ Bổng sinh, năm nào được bổ chức Cống sinh, sau đó năm nào được bổ Tri huyện tỉnh Tứ Xuyên, nhưng làm tri huyện đủ ba năm rưỡi nên cáo thối và thọ đến 53 tuổi, chết và giờ sửu ngày 14 tháng 8. Chỉ đáng tiếc số người không con. Các lời đoán này tôi đều ghi lại và nhớ cẩn thận.
Từ đó về sau, phàm mỗi lần thi cử, tên tuổi đậu đạt đứng trước đứng sau của tôi thế nào cũng đều đúng như lời tiên sinh dự đoán, duy có điều này làm tôi hơi nghĩ là tiên sinh đoán tôi ăn lộc trong thời gian bổng sinh đủ số 91 thạch, 5 đấu gạo thì được bổ Cống sinh, nhưng kỳ thực tôi mới tiêu hết số gạo 71 thạch thì đã được Đồ Tôn Sư phê chuẩn cho tôi bổ Cống sinh, nên tôi nghi điều này là tiên sinh đoán sai.
Không ngờ sau đó tôi bị quan Đại Lý Dương Công bắt khước, phải kéo dài thời gian mãi đến năm Đinh Mão mới nhờ Minh Tôn Sư thấy quyển văn thư của tôi tại khoa trường khen rằng: “Năm thiên sách này chính là năm thiên tấu người lên triều đình, người có tài văn bài thế này há để vùi lấp mãi trong chỗ song môn sao?” Rồi ông trình bài văn của tôi lên quan huyện và tôi được phê chuẩn Cống sinh. Kiểm điểm lại số gạo tiêu trong thời gian này cộng với số gạo 71 thạch khi trước thì vừa đủ 91 thạch 5 đấu không sai. Do đó tôi càng tin chắc đời người tiến thoái có số mạng, mau chậm có vận thời, nên tôi cứ dửng dưng không còn để ý mong cầu một điều gì.
Sau khi bổ Cống sinh tôi phải vào kinh đô học ở Quốc tử giám, suốt một năm lưu lại kinh đô tôi chỉ thường ngồi lẳng lặng không buồn xem văn thư gì cả.
Có năm Kỷ Tỵ, đi dạo Nam Ưng trước khi vào Quốc tử giám tôi có đến thăm thiền sư Văn Cốc Hội ở núi Thải Hà, ngồi chung với thiền sư một nhà suốt ba đêm ngày liền, mắt không hề nhắm.
Thiền sư hỏi tôi:
- Người ta ở cõi đời sở dĩ không làm được thánh hiền chỉ vì bị vọng niệm ràng buộc, nay ông ngồi suốt ba ngày mà không thấy khởi nên một niệm nào, là tại làm sao?
Tôi trả lời:
- Thưa thiền sư, tôi được Khổng tiên sinh chấm số cho biết mọi điều vinh nhục tử sinh đều do số định, giàu có mong lòng mơ tưởng điều gì đều có vô ích vì vậy tôi không cần nghĩ tưởng điều gì.
Thiền sư cười: “Lâu nay tôi đãi ông như bậc hào kiệt, không ngờ ông chỉ là một kẻ phàm phu chay”.
Tôi giật mình hỏi thiền sư cho biết lý do, thiền sư dạy:
- Những người chưa được không tâm mới bị âm dương chi phối số mệnh buộc ràng, nhưng số mệnh chỉ câu thúc kẻ phàm phu, không thể câu thúc được người cực thiện cũng như cực ác. Ông suốt hai mươi năm nay chịu bó tay trước số mệnh không chuyển đổi được tí gì, như thế há không phải là phàm phu thì là gì?
Tôi hỏi:
- Thưa thiền sư, vậy số mệnh có thể tránh được ư?
Thiền sư dạy:
- Số mệnh do ta gây ra, họa phước chính ta tìm lấy. Đó là điều sách vở đã dạy rành rành, kinh Phổ Môn, Phật dạy “Cầu giàu sang được giàu sang, cầu con trai con gái được con trai con gái, cầu sống lâu được sống lâu. Ôi, vọng ngữ là một giới cấm nặng của nhà Phật, há lẽ Chư Phật, chư Bồ tát lại khi cứu người đời mà nói ra câu ấy hay sao?”
Tôi hỏi tiếp:
- Thầy Mạnh Tử nói: “Hễ cầu thời được” ấy là nói cầu những điều chính nơi tâm mình có thể làm được kia. Như điều đạo đức nhân nghĩa thời có thể ra sức mong cầu, còn như công danh phú quý là điều ngoài năng lực mình, làm sao mong cầu được?
Thiền sư nói:
- Thầy Mạnh Tử nói không lầm, chỉ tại ông hiểu lầm thôi! Ông không nghe ngài Lục tổ Huệ Năng nói sao? Ngài nói “Hết thảy phước điền không ngoài gang tấc” hễ tâm cầu gì đều cảm thông nấy, cầu ngay nơi ta không những được đạo đức nhân nghĩa cũng được luôn công danh phú quí, hễ trong đạt được thì ngoài đạt được nên càng thấy rõ hiệu nghiệm của tâm hướng nội mong cầu. Người nào không chịu xem lại mình để tu tỉnh cứ như một bề rong ruổi tìm cầu bên ngoài, tuy họ có lập cách tìm cầu thế nào chăng nữa kết quả cũng tùy số mạng định đoạt cả thôi. Lối mong cầu này hoài công vô ích, những người không chịu hồi tâm tu tỉnh lo cầu mong phú quí công danh bằng con đường đạo đức nhân nghĩa, lại chỉ lo tìm cầu bằng những thủ đoạn gian ác rốt cuộc họ bị thiệt thòi cả hai mặt là công danh phú quí không thành mà đạo đức nhân nghĩa cũng hỏng.
Thiền sư lại hỏi tôi về việc chấm số của Khổng tiên sinh, tôi thuật lại đúng cả mọi điều.
Thiền sư hỏi lại tôi:
- Bây giờ ông thử xét lại ông có còn hy vọng thi đậu không?
Tôi ngẫm nghĩ một hồi lâu rồi trả lời:
- Không thể! Người khoa giáp phải là người có phước tướng, còn tôi chỉ là kẻ bạc phước. Lại không biết dồn chứa công hạnh làm nền tảng phước đức, không chịu khó giúp ai, không khoan dung đại độ, có khi còn cậy mình tài trí lấn lướt kẻ khác, nghĩ gì làm nấy, nói năng khinh suất dối trá chẳng nể vì ai. Đấy toàn là những tướng của kẻ bạc phước làm sao tôi mong cầu được khoa giáp? Vả lại phàm đất nhớt mới có nhiều vi trùng sinh, nước trong thì đâu có cá lội? Thế mà xét lại, tính tôi vốn ưa tinh khiết, nên tôi không con là phải, phàm khí tiết ôn hòa mới nuôi dưỡng muôn vật, thế mà xét lại tính tôi hay nóng nảy, thế nên không con là phải, phàm nhân ái là gốc sinh hóa, nhẫn tâm là gốc suy tàn, thế mà xét lại tính tôi cứ khư khư danh tiết hão huyền, chẳng hề hy sinh giúp ai, thế nên tôi không con là phải. Đó là chưa kể tôi còn có tật nói nhiều làm tổn khí, tật ưa uống rượu làm tán tỉnh, tật ưa ngồi suốt đêm không biết bảo tồn khí cốt và nếu kể hết tật xấu của tôi thì hẳn còn nhiều nữa.
Thiền sư nói:
- Không riêng gì một việc thi cử, chính tất cả mọi việc thế gian này thấy đều nằm trong lý nhân quả, những người có được sản nghiệp trị giá ngàn vàng tức là người có được cái phước hưởng được ngàn vàng đó, những người có được sản nghiệp trị giá trăm vàng tức là người có được cái phước hưởng trăm vàng đó, những người bị chết đói, tức là người có cái nghiệp chết đói đó. Thế mà người đời không nhận rõ lẽ này, cứ đổ dồn cho trời đất xui nên, kỳ thật! Trời đất bất quá chỉ ra thêm những điều mình đã tạo sẵn, chứ trời đất có bao giờ sanh được mảy may họa phúc nào cho ai đâu? Ngay đến việc sinh con cũng thế, người nào có công đức trăm đời thời sẽ sinh con cháu trong mười đời kế tiếp gìn giữ, người nào có công đức ba đời, hai đời thời sẽ sinh con cháu trong ba đời, hai đời kế tiếp gìn giữ. Còn người nào tuyệt nhiên không con ấy là người chỉ có công đức mỏng manh vậy. Nay ông đã biết chỗ khuyết điểm của mình, ông hãy tận tình gợt bỏ cái tướng không phát khoa giáp và không sinh con kia đi. Muốn vậy, ông phải lo tích đức, phải mở lòng bao dung, phải giữ niệm hòa ái, phải yêu tiết tinh thần bao nhiêu việc trước đập tan ngày qua đã chết, bao nhiêu việc sau phát khởi như ngày nay đã sinh. Được vậy tức là ông tự làm một cuộc tái sinh đầy nghĩa lý đó, cái thân xác thịt còn có vận số, huống cái thân đầy nghĩa lý này không cảm thông cùng trời đất? Thiên thai giáp trong Kinh Thi có câu: “Trời làm ương nghiệp mình có thể tránh, mình làm ương nghiệp không thể nào tránh”
Kinh Thi nói “Thường hay nói phối hợp thiên mạng chính là nói tự mình cầu được nhiều phước”. Trước đây, Khổng tiên sinh tiên đoán số ông không phát khoa giáp, không sinh con đó là điều ương nghiệp do trời đất gây ra, nó có thể tránh gỡ, nếu ông mở rộng đức tính gắng làm việc thiện dồn chứa âm công, mình gây ra phước há mình không được hưởng thụ hay sao? Kinh Dịch là bộ kinh mưu tính việc suy cát tinh hung giúp cho người quân tử hạng người biết phản tỉnh tu đức. Nếu thật có cái thiên mạng cố định, ai tốt cứ tốt, ai xấu cứ xấu thì đâu có thể nói đến chuyện mưu tính suy khắc tinh hung. Mở đầu Kinh Dịch còn có câu “nhà nào chứa điều thiện sẽ có thừa điều phúc – tất thiện chi gia, tất hữu dư khánh”. Ông có tin nổi điều ấy chăng?
Tôi tin lời thiền sư nói nên thành tâm bái lãnh, tôi liền đến trước Phật đài tận tình phát lồ sám hối bao nhiêu tội lỗi cũ của mình và dâng một số bạch trước hết cầu được đăng khoa giáp, tiếp phát nguyện làm ba ngàn điều lành để báo đáp ân đức của trời đất tổ tông.
Thiền sư đưa bản “Công hóa cách” chỉ cho tôi khiến cứ mỗi ngày có công việc thiện ghi vào, còn làm ra mấy việc ác thì thối trừ và gắng kiên trì chú Chuẩn Đề, như thế sở nguyện của ông tất có hiệu nghiệm.
Thiền sư lại dạy tiếp:
- Một nhà Phù lục thường nói rằng “Người họa phù mà không hiểu cách thức tất bị quỷ thần chê cười”. Song bí truyền của cách họa phù không chi là chỉ cốt giữ tâm không lay động mà thôi, khi cầm bức họa phù điều cần thiết trước tiên phải rũ sạch muôn mối duyên lự trong lòng, tâm đừng khởi nên mảy may tưởng nghĩ nào cả. Ngay khi tâm bất động ấy hạ bút chấm một chấm gọi là hỗn độn khai cơ rồi từ đó tiếp phóng bút viết vẽ không để một tư lợi nào mống lên, được như thế là điệu phù thần linh nghiệm. Phàm người kỳ đạo trời đất cầu sửa đổi số mệnh cũng phải làm như thế, phải do từ cái tâm không vọng động, không loạn tưởng mới có cạn cách. Khi thầy Mạnh tử luận đến cái học lập mạng có câu “Yểu và thọ không hai”. Thực tế, ta thấy chết yểu và sống lâu hai điều khác xa nhau, tại sao thầy Mạnh tử lại nói khác? Nên biết khi tâm không vọng niệm thì ngay đó đâu có phân chia số mạng thọ yểu, giàu nghèo, rủi may. Chỉ từ tâm mống khởi thiện ác mới tạo nên những số mệnh sai khác giữa giàu nghèo vv... nhưng phàm đã sinh ra ở đời, ai không coi việc chết sống là quan trọng, nên trên đây chỉ nói đên việc sống lâu và chết yểu, kỳ thật ý đã bao gồm tất cả mọi sự thuận nghịch xảy ra trên suốt cả đời người, đến như câu “Tu nhân dĩ sĩ chi” mà Mạnh Tử đã nêu nên là cốt nhắc người đời nhớ lấy điều tích đức tu nhân làm hệ trọng. Hễ tu được nhân đức thời đầu qua mọi tội lỗi vẫn cải bỏ được hết và nó chờ đợi “sĩ” tất có ý nói gắng lo tu nhân tích đức đến khi công phu sâu dày tự nhiên số mệnh thay đổi. Chứ không phải chỉ đem cái hy vọng suông cầu cho được thế này thế kia mà được kết quả thế này thế kia. Người thông đạt đạo lý dù một mảy may hy vọng cũng chẳng để dính mắc trong lòng, được như thế mới đạt đến cảnh giới bất động niệm hồn nhiên, mới đạt đến chỗ Phật học cao siêu. Nay ông chưa được không tâm, ông hãy trì niệm chú Chuẩn đề, cần niệm mãi không gián đoạn, không cần kể số ít nhiều, trì niệm đến khi nào được thuần thục, trong không trì niệm mà trì niệm thì bây giờ được tâm không lay động mà có sự ứng nghiệm rõ ràng.
Sau khi được thiền sư chỉ dạy tôi liền đổi hiệu Học hải trước kia để lấy Liễu phàm vì từ đây đã hiểu cái lý nghĩa lập mạng là thế nào, không muốn để mình rơi vào sào huyệt phàm phu nữa. Từ nay trở đi, suốt ngày gìn giữ cẩn thận, do đó tôi tự thấy ngày nay khác xa ngày trước, ngày trước tôi chỉ là con người lêu lổng buông xuôi, nhưng từ nay tôi đã biết lo gìn lòng, giữ ý, cẩn thận từng khắc từng giờ. Dẫu ở chỗ kín đáo riêng tư, lòng vẫn sợ lỡ làm điều chi sai quấy mắc tội với trời đất, hoặc lỡ gặp ai ganh ghét, phá phách, tôi vẫn cố giữ tính điềm nhiên hỷ xả.
Bước sang năm sau Bộ lễ mở khoa thi, Khổng tiên sinh đoán Bộ sẽ khảo thí từ tên đậu ba trong khóa trước trở xuống, nhưng nay Bộ lại khảo thí từ tên đậu nhất. Thế là lời dự đoán của Khổng tiên sinh lần này không ứng nghiệm và tiên sinh không đoán tôi được đậu Cử nhân, thế mà tôi đã đậu Cử nhân trong kỳ Hương thí mùa thu.
Tuy nhiên tôi tự xét việc hạnh nghĩa mình làm chưa thuần thục, sai xót còn nhiều hoặc có khi thấy việc lành mà làm không hăng hái hoặc có khi cứu giúp người mà tâm còn do dự, hoặc có khi thân gắng làm lành mà miệng nói quá ác, hoặc khi tỉnh thì tháo vát và khi say lại phóng dật. Tôi đem tội chiết tính bù trừ với công thì thấy hẳn có nhiều ngày mình sống uổng. Tôi phát nguyện từ năm Kỷ Tỵ đến năm Kỷ Mão, suốt 10 năm mới hoàn thành ba ngàn việc thiện. Khi dời Lý tiệm am tiên sinh để vào Trung Quốc tôi chưa kịp làm lễ hồi hướng ba ngàn việc thiện kia.
Năm Canh Thìn, có dịp trở lại Nam Biên, tôi mới thỉnh các Hòa thượng Thánh Không, Huệ Không đến đồng tháp thiền đường chứng minh cho lễ hồi hướng, nhân đó tôi lại phát nguyện làm thêm ba ngàn điều lành khác để cầu sinh con và đến năm Tân Tỵ, tôi đã may mắn hạ sinh một quý tử.
Mỗi lần làm được một việc gì tôi liền lấy bút ghi vào sổ, vợ tôi không viết được nên hễ làm được việc gì thì lấy nắp bút chấm son ấn vào tờ lịch một khoanh tròn, chẳng hạn như bố thí cho người nghèo, mua vật phóng sinh tính ra mỗi ngày có đến mười khoanh.
Sang tháng tám năm Quý Mùi, tính lại đủ số ba ngàn điều lành sau khi đã khấu trừ các điều ác tôi lại thỉnh các Hòa thượng Thánh Không, Huệ Không đến nhà chứng minh lễ hồi hướng. Ngày 13 tháng 9, tôi lại phát nguyện làm thêm một vạn điều lành cầu thi đậu Tiến sĩ.
Quả nhiên, năm Bính Tuất, tôi thi đậu và được bổ làm tri huyện Bửu Đề. Trong lúc làm tri huyện, tôi sắm sẵn một tập sách để ghi thiện ác, đặt tên là “Chi Tâm Thiền – Sách Sửa Lòng”. Cứ mỗi sáng dậy, gia nhân đem nó giao cho lính hầu đem đến để trên án làm việc. Nếu trong ngày, tôi làm được điều lành, điều dữ nào dù lớn dù nhỏ đều ghi rõ ràng vào sách. Đêm đến, thuyết án giữa trời, bắt chước ông Triệu Diệt Đào thắp hương cáo với trời đất.
Vợ tôi thấy đã lâu mà chẳng làm được bao nhiêu việc lành mới chau mày buồn bã nói:
- Trước ông ở nhà, có tôi giúp sức nên ông đã làm đủ ba ngàn điều lành theo sở nguyện, nay ông nguyện làm thêm một vạn điều, nhưng ở tại công đường chẳng có gì để làm thì biết bao giờ ông mới làm đủ số ấy?
Đêm đó mộng thấy một Thần nhân, tôi mới than thở về lý do khó là đủ các điều lành mình đã hứa.
Thần nhân bảo:
- Chỉ một việc giảm tiền thuế cho dân của ông vừa rồi, cũng đủ sánh bằng một vạn điều lành.
Nghe lời thần nhân bảo, tôi liền xét lại nhớ mình có làm việc đó thật, vì khi trước, thuế Huyện của huyện Bửu Đê, mỗi mẫu phải đóng hai phân, ba ly, bảy hào. Xét ra quá nặng đối với muôn dân nên tôi đã giảm xuống mỗi mẫu chỉ đóng một phân, bốn ly, sáu hào. Tuy vậy tôi vẫn hồ nghi tại sao việc làm đó lại có thể sánh bằng một vạn điều lành, may đâu gặp được Huyền Như thiền sư vừa từ núi Ngũ Đài đến, tôi đem việc nằm mộng ra hỏi xem có đáng tin không?
Thiền sư trả lời:
- Hễ có thiện tâm chân thành thì một việc lành có thể đương được muôn việc lành huống chi giảm thuế cho cả một huyện, muôn dân đều chịu ơn.
Tôi liền cúng một số tiền lương nhờ thiền sư mang về Ngũ Đài trai tăng một vạn vị sư gọi là để làm lễ hồi hướng cho tôi.
Khổng tiên sinh trước kia đoán tôi đến năm 53 tuổi gặp tai nạn. Nhưng đến năm đó, chẳng có gì xảy ra dù tôi không hề cầu đảo sinh, tăng thọ. Và nay thì tuổi tôi đã 69 rồi, trong Kinh Thi có câu “Trời không dễ tin, mạng không định thường” lại có câu “vận mạng chẳng nhất định” những câu ấy đâu phải những lời dối trá? Do đó tôi biết chắc rằng họa phúc phải cầu ngay nơi mình, đó mới thật là đúng ý của Thánh Hiền, ngược lại người nào nói họa phúc do mệnh trời thì đó là lối suy luận thông thường của kẻ thế tục.
Hiện tại, số mệnh mỗi người thế nào chưa dễ biết được, vậy đang khi được hiển vinh hãy tưởng như gặp điều không vừa ý, đang khi được thuận lợi hãy tưởng như gặp điều trái nghịch, đang khi được sung túc hãy tưởng là thiếu nghèo, đang khi được mọi người ái kính hãy tưởng khi bị khuất phục, đang khi gia thể trọng vọng hãy tưởng mình ở hạng thấp kém, đang khi có chút học vấn uyên thâm hãy tưởng mình còn thiển cận.
Xa về trước, nghĩ tới công đức tổ tiên để lo kế tiên dương, gần hiện tại nghĩ tới lầm lỗi của mẹ mà tìm cách bồi bổ, trên lo đền ơn trước, dưới lo tạo phước gia đình, ngoài thì giúp người ngăn ngừa tai nạn, trong thì lo ngăn ngừa tà ác chính mình, cốt phải ngay chỗ sai quấy của mình để lo toan hối cải. Nếu một ngày, không tự biết mình quấy tức một ngày an lòng tự cho mình là phải, một ngày không ăn năn hối quả, tức một ngày tức là một ngày không tiến bộ. Hạng người thông minh tuấn kiệt trong thiên hạ đâu phải hiếm, nhưng nếu họ không gắng lo tu đức, mở mang thiện nghiệp họ cũng chỉ sống một đời đình trệ an phận dật dờ gặp chăng hay trớ mà thôi.
Cái thuyết lý an thân lập mạng của Vân Cốc Hội thiền sư trao dạy trên đây thật là chí tình, chí lý, chí thân, chí chánh. Nếu biết ngẫm kỹ và thực hành sẽ khỏi một đời luống trôi vô ích vậy.
Message edited by saigoneses - Thứ Hai, 04 Nov 2013, 0:04 AM |
| |
| |
| saigoneses |
Date: Chủ Nhật, 03 Nov 2013, 8:43 PM | Message # 3 |
|
Lieutenant general
Group: Administrators
Messages: 505
Status: Tạm vắng
| 2. HỐI CẢI LỖI LẦM
Những quan đại phu thời Xuân Thu thường quan sát sự nói năng, hành động của mọi người để đoán định điều họa phúc của họ, phần nhiều đúng nghiệp cả. Những điều này đều có ghi trong các bộ tả truyện, quốc ngữ đọc đến tất thấy hầu hết những triệu chứng tốt xấu đều manh nha từ trong tâm ý rồi hành động ra tay chân.
Nếu một người thiên hẳn về phúc hậu họ thường gặp phước, một người thiên hẳn về cắc bạc họ thường mang họa. Xong người phàm mắt tục ít ai thấy điều này mới vội cho họa phúc báo ứng mâu thuẫn khó lường, hễ người nào mang tâm thành tính làm việc thiện, tất yếu việc làm của họ hợp làm chân lý mà hạnh phúc sẽ đến với họ, trái lại thì tai họa theo chân. Cứ xem ở điều lành, điều ác của họ làm người ta cũng biết trước việc đó. Nhưng những người muốn lánh họa cầu phúc hãy lo ăn năn cải hóa trước khi nói tới việc làm lành.
Theo pháp cải hóa đầu tiên phải có tâm hổ thẹn, nghĩ rằng ta cũng là bậc trượng phu nam tử như cổ thánh tiên hiền thế sao các ngài làm thầy các thiên hạ, được muôn đời tôn thờ còn ta cứ lẹt đẹt thấp hèn một đời ngói bể, cứ lo say đắm dục tình thầm lén làm điều bất nghĩa, còn cho là không ai biết, vểnh mặt ngạo nghễ không chút thẹn thùng đến nỗi mỗi ngày mỗi sa đọa xuống hạng cầm thú mà không tự biết, thật chẳng còn chi hổ nhục cho bằng.
Thầy Mạnh Tử nói:
- Điều lớn lao khẩn thiết nhất đối với con người là tâm biết hổ, vì rằng hễ người nào giữ được tâm đó thì trở lên thánh hiền, kẻ nào bỏ mất tâm đó thì chẳng khác chi cầm thú. Cho nên biết tâm hổ thẹn là động cơ chính trong việc cải quá từ tâm.
Thứ hai phải có tâm sợ hãi, hãy nghĩ rằng mình làm việc gì đó đều có thánh thần ở trên mình, xung quanh mình biết rõ không dối trá được, dẫu mình có phạm tội lỗi nhỏ nào người đời đều không thấy, thánh thần đâu có mù mờ. Hễ tạo tội nặng có trăm họa kéo theo, gây tội nhẹ thì giảm mất phước báu hiện tiền. Như vậy sao được không dè dặt sợ hãi?
Chẳng những thế thôi ngay lúc nhàn cư thần linh càng thấy rõ, mặc dù ta có che dấu những điều mình làm kín đáo đến đâu, trau chuốt khéo léo thế nào, an trường vẫn bị bại lộ cuối cùng không thể tự dối, huống chi đã bị mọi người dòm thấy thì dù một chút giá trị chẳng còn. Như vậy há không đáng cẩn thận sao?
Vả lại khi còn hơi thở dù có gây ác tày trời vẫn còn mong hối cải, nên lắm người một đời tạo ác, đến phút lâm chung biết hối ngộ, nhất một niệm thiện tâm mãnh liệt họ vẫn có thể hưởng được một cái chết an lành. Cổ đức nói “Một niệm lành mãnh liệt đủ rửa sạch tội trăm năm, ví như cái hang sâu tối ngàn năm chỉ rọi một ngọn đèn, bóng tối kia liền biến mất“
Vậy không kể tội lỗi đã tạo lâu hay mới tạo miễn biết thành thật hối cải là tội hết. Trần thế vô thường, mạng người chóng mất, khi hơi thở ra không vào dù muốn hối cải chẳng kịp nào. Kẻ làm ác đã phải mang tiếng ác trăm ngàn năm trên dương thế không con hiền cháu thảo nào rửa sạch lại phải chịu ngục báo trầm luân muôn vạn đời dù Thánh hiền, Phật, Bồ tát cũng khó lòng cứu vớt, như thế mà không kiêng sợ được ư?
Message edited by saigoneses - Chủ Nhật, 03 Nov 2013, 8:43 PM |
| |
| |
| saigoneses |
Date: Chủ Nhật, 03 Nov 2013, 8:46 PM | Message # 4 |
|
Lieutenant general
Group: Administrators
Messages: 505
Status: Tạm vắng
| 3- PHÁT TÂM DŨNG MÃNH
Những người không ăn năn sám hối tội lỗi, phần nhiều là những người dần dà có tính thụt lui, biết vậy ta cần phải dũng mãnh, hăng hái, đừng nên do dự, đừng nên chần chờ. Hãy xem tội nhỏ như bị mũi nhọn châm làm thối thịt mau mau khoét vét, sợ tội lớn như bị rắn độc cắn tay mau mau cắt bỏ không được trì trễ phút nào, càng trễ càng nguy, càng mau càng có lợi.
Những người có đủ ba thứ tâm nói trên dù có tội lỗi đến đâu vẫn cải đổi được như ban sương gặp ánh mặt trời làm làm màn sương tan biến. Nhưng nên biết có những tội lỗi được cải đổi do việc làm thật sự, có những tội lỗi được cải đổi do triệt ngộ đạo lý, có những tội lỗi được cải đổi do tận tâm, công phu công đồng nên hiệu quả cũng khác.
Chẳng hạn ngày trước sát sanh nay răn dè đừng giết, ngày trước nóng giận nay phải răn de đừng nóng, đó là cách hối lỗi do việc làm thật sự. Lối này mới chỉ là lối cưỡng chế bên ngoài khó lòng sạch tội vì bệnh căn còn chất chứa trong lòng thì tội dù diệt bên đông lại mọc bên tây nên lối cải hóa này chưa phải là hoàn hảo cứu cánh.
Vậy muốn dứt lỗi triệt để trước khi cưỡng chế sự việc phải thấu rõ đạo lý như muốn chừa bỏ tội sát sanh trước hãy rõ lẽ này: Trời đất vốn hữu sinh, muôn loài đều ham sống, giết vật để nuôi mình làm sao an lòng được, vật bị giết đã đành phải chịu cắt xẻ đau đớn tận xương tủy ảo não muôn phần, mà ta ăn vào dù béo bở ngon bùi đến đâu, hễ nuốt khỏi cổ đều biến thành đồ hôi thối, tiêu ma. Chi bằng rau dưa vẫn no bụng, còn tránh khỏi cái tội sát sanh làm tổn phước mình không ít, vả chăng phàm là loài huyết khí đều có tính linh chi, đã có tính linh chi thì cùng ta không khác.
Vật ngã - nhất thể, ví bằng không thực hành nổi những điều trí đức khiến chúng nó kính ta, mến ta thì cũng chớ nên mỗi ngày sát phạt sinh linh khiến chúng nó mãi oán ta thù ta đời kiếp. Người nào đã nghĩ được như thế thì dẫu muốn giết vật ăn thịt cũng thấy thương tâm chẳng ham ăn nữa.
Lại nếu muốn trừ bỏ tật hay nóng giận thì trước hãy suy nghĩ người có chỗ hư hỏng không bằng ta là người đáng thương, còn người trái lẽ xâm phạm phạm lỗi ấy thuộc về họ chớ ta can dự gì mà nổi cơn giận dữ huống hồ trong thiên hạ không kẻ hào kiệt nào là người nặng tính tự thị, cũng không bậc học thức nào là người hay oán trách tha nhân vì họ biết rõ việc mình làm không thành là bởi đức tu của mình chưa thấu đáo, chỗ cảm ứng chưa tới nơi, họ luôn luôn phản tỉnh, nên đối với họ dù gặp những điều phỉ báng cũng xem như cơ hội tốt để mà luyện tâm đức mà luôn luôn hoan hỉ đón nhận không hề phẫn nộ, khi nghe lời phỉ báng mà không phẫn nộ thì dù ngọn lửa cao ngất trời xanh ắt cũng phải tắt biến như phóng lửa đốt hư không, trái lại hễ nghe lời gièm chê mà vội nóng giận thì dù có khôn ngoan, xảo biện đến đâu cũng chỉ như tằm xuân kéo kén, càng kéo lại càng buộc chặt mình. Nóng giận chẳng những vô ích mà còn gây nên tai hại đến thế. Ngoài tính nóng giận còn bao nhiêu tính xấu khác đều có thể suy biết, và hễ thấu rõ lẽ này thì tội lỗi nào cũng trừ diệt được.
Thế nào là tội do tâm biết sửa đổi ?
Tội lỗi vô vàn đều do tâm tạo, tâm không vọng động thì tội lỗi dựa vào đâu để phát sinh? Kẻ học thức không cần phải phân tìm từng bệnh hiếu sắc, hiếu danh, hiếu tài, hiếu lộ nhưng chỉ cần nhất tâm hành thiện, giữ gìn chánh niệm tự khắc tiêu tan như vầng thái dương chứa giữa hư không, mọi thứ ma mị đều bị bặt dấu. Tội lỗi do tâm tạo tất cũng do tâm cải đổi, như muốn chặt cây độc chỉ chặt ngay gốc nó chớ cần chi phải tỉa từng nhánh lá để mệt nhọc lại còn mất công lâu lắc.
Đại để cách đối trị tâm bệnh hay nhất là giữ lòng cho thanh tịnh, hễ tâm vừa mau động liền rõ biết, biết tất liền tiêu, hoặc nếu không tiêu hãy quán xét lý lẽ nói trên để trừ đoạn, nếu không trừ được thì lại lấy sự để cấm trị. Trước lo tu tâm sau lo khởi công hạnh sự, như thế mới là lối sửa tội lỗi có phương pháp và thành công nhất. Khi phát nguyện sửa đổi tội lỗi cần phải nhờ thiện hữu cùng hộ trì, cầu hiền thánh chứng tri, nhất tâm sám hối ngày đêm không dải đãi trải qua một thất trong vòng bảy ngày, hai thất cho đến một tháng, ba tháng tất có hiệu nghiệm rõ ràng, hoặc tự thấy tâm thần thoải mái, trí tuệ mở mang, hoặc đang trong chỗ phiền tối rối ren mà gặp đâu thông suốt đó, hoặc gặp oán thù mà họ bỏ giận làm lành, hoặc mộng thấy khạc nhổ vật đen, mộng thấy được các bậc thần, thánh, tiên hiền cùng tiếp dẫn, hoặc mộng thấy bay đi giữa hư không, mộng thấy tràng phan bảo cái đưa rước.
Tóm lại, gặp được các chuyện tốt lành nhờ lỗi tiêu, tội diệt hiện ra, tuy nhiên không được cố chấp lấy đó để tự lo tự đại lãng quên lòng cầu tiến.
Xưa ông Cừ Bá Ngọc đang lúc 20 tuổi, đã biết xét tội lỗi lúc thiếu thời để lo chừa bỏ, đến lúc 21 tuổi vẫn thấy rõ lỗi trước chưa sạch, đến 22 tuổi lại thấy lúc 21 tuổi còn như kẻ ở trong mộng, cứ mỗi năm lại mỗi năm ông không ngớt cải đổi, đến lúc 50 tuổi ông còn thấy gì sai quấy lúc 49 tuổi.
Cách tu sửa lỗi lầm của người xưa như thế thật đáng phục hay. Chúng ta hiện đang mang thân phàm tục tội ác chất chồng, thế mà ít ai xét thấy đó phải chăng là tâm còn thô và mắt bị lòa, dù thấy không thấy mặt lòng, hễ đã tạo tội ác sâu dày tất không tránh khỏi những điều bất hảo, hoặc tâm thần hun bụi chưa nhớ đã quên, hoặc thường sinh phiền não dù không việc gì xúc động hoặc gặp người quân tử thì hoảng sợ, mặt đỏ hoặc tái nhợt hoặc chẳng ưa nghe lời hay lẽ phải, hoặc giúp người thì lại bị người oán, hoặc mộng thấy điên đảo đến nỗi nói cuồng thất trí. Đó toàn là các tướng quái nghiệp của tội ác hiện ra, người nào gặp cảnh như thế nay càng phải cố giắng dũng mãnh cải hóa tự tâm may ra mới khỏi điều mê hoặc.
|
| |
| |
| saigoneses |
Date: Chủ Nhật, 03 Nov 2013, 8:58 PM | Message # 5 |
|
Lieutenant general
Group: Administrators
Messages: 505
Status: Tạm vắng
| 4 - CHỨA ĐỨC LÀM LÀNH
Kinh Dịch nói nhà nào chứa lành sẽ có dư phúc. Xưa nhà họ Nhang trước khi muốn gả con gái cho Thúc Lương Bộc đã không quên tra xét công việc chứa đức của tổ tông nhà ấy để suy xét con cháu về sau. Đức Khổng Tử có lời khen vua Thuấn là đại hiếu rằng:
- Ông Thuấn và tây tổ tông thì tổ tông chứng hưởng, phước để con cháu thì con cháu được trông nhờ.
Ông thiếu sư Dương Vinh người đất Kiên Ninh nhà đã nhiều đời sống với nghề đưa đò, có một lần xảy ra cơn mưa lụt nước ngập tràn phá hại dân cư nhiều người bị trôi theo dòng nước, trong lúc đó riêng ông cố và ông nội của thiếu sư lại lo tìm vớt người chẳng chút để tâm tới tài vật, người xung quanh thấy thế chê là ngu. Nhưng từ ngày thân phụ thiếu sư ra đời, nhà ông dần dần thịnh vượng.
Có một thần nhân giả hình đạo sĩ đến nói với ông rằng:
- Tổ phụ nhà ngươi có âm đức, con cháu sẽ lên quý hiển.
Quả thật sau sinh thiếu sư mới 20 tuổi đã đậu đại khoa làm quan tới chức tam công, và cả ông cố và ông nội và thân phụ của thiếu sư đều được phong chức quan lớn, ai cũng biết dòng dõi nhà này đến nay vẫn phát nhiều người hiền tài xuất chúng.
Ông Dương Tự Trưng người huyện Trần lúc đầu được làm huyện lại giữ lòng nhân hậu xử đoán công minh, nhân một lần gặp ông quan tri huyện đánh khảo một tên tù máu tuôn lai láng mà vẫn chưa hả giân.
Dương Tự Trưng mới quỳ gối khuyên giải, ông tri huyện trả lời:
- Những kẻ làm điều vô phúc trái lẽ như thế này khiến ai không giận được?
Dương Tự Trưng cúi đầu nói:
- Quan trên đã bỏ rơi pháp luật khiến dân ly tán lâu ngày rồi, nay quả quan huyện xét thấy người kia quả có tội phạm động lòng thương xót buồn bã thế còn xử chí thấy còn chưa được công minh huống lại nổi giận đùng đùng thì làm sao mà công minh cho được?
Nghe câu ấy quan huyện liền dịu lòng thôi giận, Dương Tự Trưng tuy nhà rất nghèo nhưng ai tặng biếu gì cũng không nhận hễ gặp tù nhân thiếu thốn ông thường tìm cách giúp đỡ.
Một lần nọ có vài người tù đang đói đến xin, gặp lúc nhà ông thiếu gạo, nếu giúp cho tù thì người nhà phải nhịn đói, còn nếu để cho người nhà ăn thì cảnh tù đói đáng thương, ông mới thương lượng với vợ.
Vợ ông hỏi:
- Các người tù ấy ở đâu đến?
Ông đáp:
- Từ Hàn Châu đến.
Nhận thấy họ đã đi đường xa đói khát, mặt mày xanh xao hốc hác, đáng thương, vợ chồng ông liền đem phần gạo của mình ra nấu cháo cho họ ăn. Về sau hai vợ chồng sinh được 2 trai, một tên Thủ Trần, một tên Thủ Trí cả hai đều làm quan tới chức Lại bộ tả hữu thị lang, cháu trưởng làm Hình bộ thị lang, cháu thứ làm chức Liêm hiến tỉnh Tứ Xuyên. Toàn là những vị triều thần tên tuổi còn để tiếng thời nay.
Khoảng niên hiệu chính thống đời Minh có Đặng Mậu Tuất nổi loạn ở tỉnh Phúc Kiến, sĩ dân trong xứ theo rất đông. Triều đình cử quan ngự sử Trương Giai dùng mưu bắt giặc, sau ông này lại bổ quan Bố Tránh họ Tả làm chức Đô sử tìm giết đảng giặc.
Tả xét trong sổ xét thấy người nào nghi không thực sự oan phạm thì âm thầm trao cho một lá cờ nhỏ vải trắng và dặn khi nào quân binh đi đến thì cắm cờ ấy ra trước cửa, đồng thời ra lệnh cho quân lính không ai được giết cả nhờ đó hàng vạn người sống sót khỏi bị chết oan. Về sau con của Tả là Thiên thi đỗ trạng nguyên làm tể tướng, cháu thi đỗ Thám hoa.
Nhà họ Lâm ở huyện phố Điển nhiều đời trước trong nhà có một bà lão ưa làm việc thiện, bà thường lấy bột gạo làm thành từng vách để bố thí, hễ ai đến xin là cho không hề tỏ vẻ phiện Có một vị đạo nhân hằng ngày đến xin sáu, bảy lần bà lão vẫn vui lòng cho, suốt ba năm liền như thế.
Vị đạo nhân biết bà ta thật có lòng thành mới bảo rằng:
- Tôi ăn của bà suốt ba năm, bây giờ biết lấy gì báo đáp, thôi tôi chỉ cho bà biết ở sau phủ bà có chỗ đất tốt, bà hãy dặn con cháu bà sau này đem bà đến đó chôn, tất con cháu bà sẽ phát tước lộc lớn.
Về sau con cháu y lời chôn bà, quả thật đời thứ nhất có tới chín người đỗ đạt và tiếp tục nhiều đời nhà này trở thành một nhà thế kiệt trâm anh, đến nỗi tại tỉnh Phúc Kiến có câu ca dao “Thiếu mặt nhà họ Lâm thì bảng vàng không lỡ”
Tóm lại những điều nêu trên tuy thi hành với nhiều lối nhưng rút lại đồng là việc thiện, những việc thiện này nếu ra tâm xem xét kỹ sẽ thấy có chân có giả, có thẳng có cong, có âm có dương, có phải có trái, có thiên có chánh, có nửa có toàn, có lớn có nhỏ, có khó có dễ. Nếu làm lành mà không thấu rõ lý lẽ này, nhiều khi khổ công nhọc trí, chẳng đem lại lợi ích gì.
Việc lành có chân có giả là thế nào?
Xưa có mấy nho sinh đến hỏi trưởng lão Trung Phong hòa thượng rằng:
- Nhà Phật dạy điều thiện ác báo ứng như bóng theo hình, nhưng tại sao hiện thấy có những người làm lành mà con cháu không phát đạt, còn những người làm ác thì gia đình thịnh vượng. Thế Phật nói nhân quả chẳng có bằng cớ gì xác đáng.
Hòa thượng Trung Phong trả lời :
- Vì phàm tình chưa sạch, chân nhãn chưa bày, người đời thường nhận lầm thiện ra ác, ác ra thiện. Ít ai biết trách điều phải trái điên đảo của mình.
Mấy nho sinh nói:
- Thiện là thiện, ác là ác làm sao tương phản được ?
Hòa thượng bảo họ chỉ cho xem ít việc, một người nói:
- Đánh mắng người là ác, kính trọng người là thiện
Hòa thượng nói:
- Không hẳn như thế
Một người khác nói tiếp:
- Tham tài vọng phú là ác, liêm khiết thủ thường là thiện
Hòa thượng vẫn nói:
- Không hẳn như thế
Mấy nho sinh lần nữa nói đủ tướng trạng thiện ác, hòa thượng vẫn một mực “Không hẳn thế“ nhân đó mấy nho sinh cầu ngài chỉ dạy.
Ngài dạy:
- Giúp ích người gọi là thiện, chỉ vì lợi ích của mình gọi là ác. Vì giúp ích người cho dù đánh mắng thì cũng vẫn là thiện, trái lại chỉ vì lợi mình nên dù có kính trọng người cũng vẫn là ác. Vì vậy người làm thiện đem lại ích lợi cho người là công, mà công tức là chân, còn vì lợi mình ấy là tư mà tư tức là giả, lại việc thiện tự lòng phát ra là chân, tập theo thói cũ là giả, không chấp tướng mà làm là chân, chấp tướng mà làm là giả.
Việc lành có thẳng có cong là thế nào?
Thế thường thấy kẻ mềm mỏng lừ đừ không khí khái quật cường, ai cũng hoan hỷ cho rằng người lành, nhưng thánh nhân lại ưa hạng người có chí khí cao xa hoặc an phận thủ kỳ, vì hạng này dễ khai hóa. Còn hạng trên tuy được mọi người khen, xét kỹ họ chỉ là dập của nền đạo đức tiến bộ.
Thiện ác của người đời tương phản với thiện ác của thánh nhân như thế đủ thấy những điều thiện ác thủ xả theo chỗ nhận xét của thế thường làm sao không bị sai lạc.
Vậy nên người nào muốn tích tập thiện căn quyết không thể bằng vào các điều thiện ác bề ngoài mắt thấy tai nghe nhưng cốt ở chỗ ẩn nhiệm của tâm tư nó vun bồi gột rửa. Nếu quả thật chỉ có lòng cứu người giúp đời ấy là thẳng, còn nếu xen vào mảy may vị thế là cong. Thuần một lòng yên người là thẳng, hễ xen chút ghét giận là cong, thuần một lòng kính người là thẳng, còn xen vào ý nghĩ cốt làm đẹp lòng người là cong.
Việc lành có âm có dương là thế nào?
Phàm làm việc lành mà người ngoài biết được là dương thiện, làm việc lành mà người ngoài không biết được là âm đức, âm đức được phúc báo, dương thiện hưởng danh thơm. Nhưng danh thơm thường khi là điều đáng húy kỵ vì xưa nay biết bao nhiêu người vì háo danh thành thử bị danh làm hại lâm vào cảnh tai họa, ngược lại những người không tội lỗi mà vẫn bị thiên hạ chê oan thì lắm lúc con cháu họ được phát đạt. Cái lẽ âm dương như thế phải để tâm nhiều mới hiểu hết.
Việc lành có phải có trái là thế nào?
Nước Lỗ có lệ hễ người nào bỏ tiền chuộc người nước Lỗ khỏi tay các chư hầu địch thì được lãnh lại số tiền tại quan phủ. Tử Cống giàu có bỏ tiền ra chuộc được nhiều người xong không chịu lãnh lại số tiền ấy vì ông thường nghĩ mình chỉ làm việc nghĩa mà thôi, đức Khổng Tử nghe được chê Tử Cống là sai vì đại phàm bậc thánh nhân làm gì cũng cốt hy vọng cải tiến thói đời thế tục, giúp cho ai nấy làm theo, chớ không phải cốt để thỏa chí riêng mình. Hiện nay trong nước Lỗ người giàu ít, người nghèo đông, nếu cho rằng kẻ nào chuộc người rồi trở lại lãnh tiền ở quan phủ là không liêm chính thì chắc từ nay không còn mấy ai nghĩ tới việc chuộc người khỏi tay địch nữa?.
Thầy Tử Lỗ vớt người bị đắm được người ta tạ ơn một con trâu, đức Khổng Tử nghe được mừng rằng từ này nước Lỗ sẽ có nhiều người để ý vớt kẻ chết chìm. Cứ lấy mắt thường tình mà xem việc Tử Cống không nhận tiền bồi thường là cao quý, Tử Lỗ nhận trâu là thấp hèn, nhưng đức Khổng Tử lại khen Tử Lỗ mà chê Tử Cống cho biết khi làm lành không nên kể sự trạng trước mắt mà nên kể ảnh hưởng lan truyền sâu xa, không nên kể một thời mà nên kể đến lâu dài, không nên kể một thân mình mà nên kể một thiên hạ.
Những việc đang làm tuy là thiện, nhưng nếu để lại tai hại cho người thì nó là tạm thiện chứ không phải là chân thiện, những việc đang làm tuy như bất thiện mà luôn giúp ích cho người thì nó tên tuồng phi thiện mà thực ra là thiện. Cứ thế suy rộng ra những điều nghĩa, phi nghĩa, lễ phi nghĩa, tính phi tính, từ phi từ đều không ngoài cách thức đó
Việc lành có thiên, có chánh là thế nào?
Xưa ông Lã Công là người đức độ, cả nước đều kính ngưỡng ông như Thái sơn, Bắc đẩu. Sau khi từ chức tể tướng về ở quê nhà, một hôm có người say rượu đến mắng ông dữ dội, ông vẫn thản nhiên và bảo người nhà đóng cửa lại không nên cạnh tranh với người say.
Năm sau người ấy vì say phạm tội sát nhân bị bắt bỏ ngục. Lã Công biết được ân hận lắm, cơ chi năm trước nó đến mắng ta, ta cho nó vài hèo rồi bắt tống giăm quách để trị, chắc nó được tránh khỏi mối đại họa hôm nay. Nhưng lúc đó chỉ nghĩ việc bảo tồn tâm nhân hậu, không ngờ đó là cách dưỡng ác cho nó, đến nỗi ngày nay nó mới ra người phạm trọng tội . Đây là một điều chứng tỏ là trong tâm lành mà hành sự ra ngoài ác, mà có khi đem tâm ác mà hành sự ra ngoài lành như có nhà nọ rất giàu gặp năm đói khó đem lúa ra chợ bán bị dân nghèo cướp ngay giữa chợ, nhà nọ cáo quan, quan bỏ qua không xử, dân nghèo được thể cướp thêm. Nhà ấy rình bắt được ít người bèn làm khổ nhục, bấy giờ cả bọn mới chịu yên, nếu không thì đã loạn cả chợ, cho hay thiện là chánh, mà ác là thiện điều ấy ai cũng biết, nhưng ít người để ý đến có khi tâm lành mà hành sự lại ác thì việc làm đó là thiên trong chánh chứ không phải là chánh trong chánh. Có khi tâm ác mà hành sự lại lành thì việc lành đó là chánh trong thiên chứ không phải thiên trong thiên.
Việc lành có nửa có toàn là thế nào?
Kinh Dịch có câu “Không chứa lành không đủ để lên danh, không chứa ác không đủ để diệt thân“
Kinh Thi nói “Tội nhà Thương như xâu tiền đầy, chứa lành chứa ác như chứa vật vào kho, hễ siêng chứa thì đầy, nhác chứa thì lưng sự đã quá rõ ràng vậy”.
Xưa có người đàn bà vào chùa muốn cúng, mà nghèo chỉ được có hai tiền đem cúng. Vị trụ trì thân hành làm lễ kỳ nguyện, sau bà ấy được đưa vào chỗ sang giàu lại đem vài ngàn lượng vàng vào chùa cúng.
Lần này vị trú trì sai đồ chúng làm lễ bà ta lấy làm ngạc nhiên hỏi:
- Ngày trước tôi chỉ cúng có hai tiền mà ngài thân hành lễ sám, nay tôi cúng tới đôi ngàn lượng vàng sao ngài lại không thân hành lễ sám cho tôi?
Vị trụ trì đáp:
- Ngày trước vật tuy đạm bạc mà lòng rất chân thành, phi lão tăng lễ sám không đủ để báo đức bà, nay vật tuy hậu nhưng tâm cúng dường không thiết tha bằng khi trước, nên người thay lão tăng làm lễ cũng đủ rồi.
Ấy ngàn vàng là nửa là lưng, mà hai tiền là toàn là đầy vậy.
Lại Tiên Trung Ly khi trao dạy phép luyện đơn cho Lã Tổ có dạy rằng: “Khi đơn luyện thành có thể chấm đem lên tiền thì tiền biến ra vàng gúp cho người nghèo khổ tiêu dùng được”
Lã Tổ hỏi:
- Cuối cùng thì nó có biến đi mất không?
Tiên Trung Ly đáp:
- Sau năm trăm năm nó biến lại tiền như cũ
Lã Tổ nói:
- Như thế thì hại cho người ở đời sau khoảng năm trăm năm, tôi thề không làm điều đó.
Trung Ly khen:
- Phép tu tiên phải chứa đủ ba ngàn công hạnh, nay ngươi nói được câu đó thì ba ngàn công hạnh ngươi đã đủ rồi.
Đây lại là một cách xét việc làm đầy, lưng, nửa, toàn vẹn vậy.
Làm lành mà tâm không chấp chước thì mỗi việc đều viên mãn, trái lại tuy làm suốt đời mà việc lành chỉ có được một nửa. Ví như đem của giúp người mà trong không thấy mình chấp, ngoài không thấy người nhận, trung gian không thấy vật đem giúp thì được gọi là “bố thí tâm luân không tịch” hay “nhất tâm thanh tịnh”. Bố thí như vậy thì dù một lon gạo cũng có thể gây vô lượng phước, một đồng bạc có thể tiêu ngàn kiếp tội, nhược lại tâm khư khư chấp chước thời khi bố thí từng thỏi vàng phước đức cũng chỉ có được một nửa. Nay lại một cách xét việc làm đầy, lưng, nửa, toàn vẹn.
Việc lành có lớn có nhỏ là thế nào?
Xưa có ông Vệ Trọng Đạt làm quan hàn lâm, nhân một hôm mộng thấy minh quan bắt về Âm phủ, phủ quan sai lại dịch đem trình hai bản ghi thiện ác, thấy bản ghi ác chất một đống to, còn bản ghi thiện chỉ bằng chiếc đũa, nhưng đem cân thì một đống to lại nhẹ mà bằng chiếc đũa lại nặng.
Trọng Đạt ngạc nhiên hỏi:
- Tôi chưa đầy bốn mươi tuổi có đâu đã làm nhiều ác đến thế?
Minh quan đáp:
- Một niệm bất chính là ác rồi!
Không đợi phải hành phàm, Trọng Đạt bèn chỉ cuốn giấy và hỏi:
- Trong cuốn giấy bằng chiếc đũa kia ghi gì ?
Minh quan đáp:
- Triều đình Hưng đại Công làm cái cầu đá ở Tam Sơn, người đã dám thượng sớ can ngăn việc ấy, cuốn giấy này là bản sớ của ngươi.
Trọng Đạt nói:
- Tôi tuy có sớ can nhưng triều đình bác bỏ, chẳng có bổ ích gì thực sự làm sao nó có hiệu lực thế kia?
Minh quan nói:
- Mặc dù triều đình không y cứu vào đó, song một niệm lành của ngươi đã làm cho muôn dân cảm mến, giả sử triều đình khi ấy chấp cứ, thời việc tốt của ngươi càng lớn lao hơn nữa.
Cho hay hạ chí để vào thiên hạ quốc gia thời việc lành tuy nhỏ mà lớn, nếu chí để vào bản thân thời việc lành tuy nhiều vẫn ít, việc ác cũng thế.
Việc lành có khó có dễ là thế nào?
Tiên nho thường nói “Muốn khắc kỷ phải bắt đầu khó“. Đức Khổng Tử khi luận cặp điều nhân cũng nói trước phải khó khăn, nghĩa là phải trừ khử tư tâm.
Chẳng hạn như ở Giang Tây có Thư lão ông làm nghề dạy học, nhưng gặp một người nghèo thiếu tiền quan, vợ người ấy sắp bị quan bắt làm tôi tớ Thư lão ông liền bỏ số tiền nhập học của học trò mà ông đã dồn được trong hai năm ra chuộc, nhờ đó vợ chồng nhà kia khỏi bị ly tán.
Trương lão ông ở tỉnh Trực lệ nhân gặp một người nợ khốn phải đem cầm vợ con, lão ông liền bỏ số tiền mình dành dụm được mười năm ra chuộc nhờ đó mà vợ con nhà kia được an toàn. Bỏ tiền cứu người như hai trường hợp trên thật là hiếm có ít ai làm nổi. Những kẻ có tiền tài, thế lực họ làm công đức rất dễ, nhưng dễ mà không chịu làm ấy là người tự bao tự hãm. Những kẻ nghèo hèn làm được phước rất khó, khó mà gắng làm ấy mới đáng quí.
Những cơ hội giúp người thì vô kể, song ước tính đại cương thì mười điều này khả dĩ gọi là lớn.
Thứ nhất trung với người làm lành
Thứ hai giữ tâm ái kính
Thứ ba giúp người nên tốt
Thứ tư khuyên người làm lành
Thứ năm cứu người nguy cấp
Thứ sáu gây dựng lợi lớn
Thứ bảy bỏ của làm phước
Thứ tám hộ trì chánh Pháp
Thứ chín kính trọng Tôn trưởng
Thứ mười quí mến sinh vật.
Sao gọi là làm lành giữ bề ái kính?
Cứ xem bề ngoài thì khó biết ai là quân tử, ai là tiểu nhân. Nhưng nếu xét thấu tâm can thì thiện ác đôi đàng càng tuyệt như đen trắng.
Thế nên xưa nay thường nói:
- Quân tử sở dĩ khác người là do chỗ tồn Tâm, cái Tâm mà người quân tử bảo tồn là cái tâm thương người, kính người vì người quân tử thường nghĩ rằng, dù ở đời có thân sơ, quý tiện, có kẻ trí người ngu, người bất tiến, vạn vật có sai thù, xét kỹ đều là đồng bào cùng với mình nhất thể làm sao mình không kính thương họ được?
Hễ thương kính mọi người tức là thương kính hiền thánh, cảm thông ý chí mọi người tức như cảm thông ý chí hiền thánh, sao vậy ?
Vì ý chí thánh hiền không ngoài muốn cho đời cũng như người đều đạt sở nguyện về thân lẫn mạng, vì thế nếu mình hợp với ý chí thánh hiền mà an định cho mọi người tức là mình đã làm việc thay thế thánh hiền vậy.
Sao gọi là giúp người nên tốt?
Ngọc ở trong đá không biết mà vứt đi thì thành ngói gạch, biết dũa mài thì thành vật quí giá để khoe trương, vậy hễ thấy ai làm được việc lành, có chí tiến thủ hãy giúp đỡ, khuyên dụ họ mau thành tựu, cố gắng tán trợ duy trì, giải bày hư thiệt, loại bỏ bất cứ lời sàm báng kỳ thị khiến cho họ lên người tốt đẹp mới thôi.
Thế thường người ta hay ghét kẻ khác không giống mình, người ác không ưa người lành, thế mà người ác bao giờ cũng nhiều hơn người lành. Nên người lành sống yên ổn bên người ác là rất khó, vả người lành là người hào kiệt thường có ý chí cương trực, không ưa trau chuốt bề ngoài trong khi đó người đời ít kẻ có kiến thức cao, nên những bậc hào kiệt lắm lúc bị chê bai vì thế việc lành thường dễ hỏng, người lành thường bị chê, chỉ có người có lòng nhân, mắt trí mới dám thẳng thắng khuôn thức phi thường, có thiện tâm thiện trí, nên hạng người này có được công đức không ít.
Sao gọi là khuyên người làm lành?
Đã sinh làm người ai chẳng có lương tâm, nhưng vì đường danh nẻo lợi ở đời dễ làm cho vùi lấp, vậy khi cư xử cùng nhau hãy tìm cách mở lời mê hoặc khiến được giác tỉnh ở chốn đêm trường làm cho thanh lương trong vòng phiền não.
Ông Hàn Vũ nói: “Dùng lời thì khuyên người được một đời, làm sách thì khuyên người được trăm đời”
Việc khuyên người làm lành ở đây đem so với việc cùng người làm lành ở trên có phần sút kém, song theo thời khuyên răn vẫn mang lại hiệu quả rất nhiều. Nếu khuyên người mà người không theo hãy kiểm xét lại lời nói và trí tuệ của mình để lo bồi bổ.
Thế nào là cứu người nguy cấp?
Người đời ai chẳng trải qua những lúc hoạn nạn ngã nghiêng, vậy khi gặp ai lâm cảnh ác nạn hãy xem như chính mình lâm nạn và lo vội vã cứu trừ, hoặc lấy lời biện bạch an ủi hoặc dùng phương thức khôn ngoan giải trừ. Thôi tiên sinh có câu “Ân huệ không cần phải đợi lớn lao mới làm chỉ cần cứu kịp người lúc cấp nạn là quí“ đó thật là lời của kẻ có lòng nhân vậy.
Thế nào là gây dựng lợi lớn?
Nhỏ thời trong một lạng, lớn thời trong một ốc. Một nước hễ thấy việc có lợi thì lo hưng công như khai rạch, đào mương hoặc đắp đê điều phòng vệ, hoặc xây cầu cống tiện lợi cho khách bộ hành, hoặc lấy cơm, gúp nước kẻ đói khát. Cứ tùy duyên khuyến hóa, hiệp lực hưng tu, chớ câu lệ hiềm nghi, cũng không từ nhọc mệt.
Thế nào là bỏ của làm phước?
Trong muôn hạnh của Phật dạy, hạnh bố thí đứng đầu, bố thí là xả bỏ đem cho, kẻ đạt ngộ thì trong xả sáu căn, ngoài xả sáu trần, bất cứ điều gì cũng đều xả được. Còn kẻ chưa đạt ngộ trước hãy tập xả thí tài vật, người đời ai cũng lấy cơm áo nuôi sống, nên tiền tài, cơm áo là điều tối trọng. Ai xả được tiền tài cơm áo thì bên trong sẽ phá được lòng sang đẳng, bên ngoài cứu được kẻ lâm nguy, lúc đầu tuy làm miễn cưỡng, nhưng lúc sau thành tánh tự nhiên và kết quả sẽ rũ sạch tính vị kỷ, phát hết tâm chấp lẫn keo dính sâu dày.
Thế nào là hộ trì chánh pháp?
Pháp là con mắt của muôn loại hàm linh, Pháp có chánh có tà, thiếu chánh pháp không thể nào tiến hóa cùng trời đất, dinh dưỡng cùng muôn vật, thoát ly khỏi phiền trược và an ổn khắp thế gian đạt tới xuất thế, thế nên thấy chùa, miếu, kinh sách thánh hiền hãy đem lòng kính trọng tôn bồi, và trên hết là phát tâm hoằng dương chánh Pháp, báo Phật ơn là điều càng lên cố gắng.
Thế nào là kính trọng tông trưởng?
Ngoài ông bà cha mẹ, anh chị, phàm gặp người tuổi hơn, đức lớn, vị cao, kiến thức rộng đều nên để ý kính nhường. Ở nhà thì thờ cha kính mẹ với niềm thân ái nhu hòa, ra ngoài thì bất luận làm việc gì chớ nghĩ không ai biết mà làm càn, khi đối xử người nào chớ nghĩ chẳng ai hay mà uy hiếp. Ai để ý một chút ấy thấy xưa nay những kẻ trung hiếu bao giờ con cháu họ cũng được xương hưng thành người trung hiếu.
Thế nào là quý mến sinh vật?
Sở dĩ chỉ vì người có tâm trắc ẩn, người cầu nhân đức chính là cầu cái tâm đó, người chứa đức chính là chứa cái tâm đó.
Sách Châu Lệ có câu “Tháng giêng tế lễ không dùng con nái làm vật hy sinh” Con nái là con vật mẹ đang nuôi con, thầy Mạnh Tử nói “người quân tử xa chốn bếp núc, sở dĩ để bảo tồn tâm trắc ẩn“ vì thế các bậc tiên hiền thường kiêng kỵ bốn thứ thịt không ăn: Nghe tiếng kêu con vật bị giết không ăn. Thấy con vật bị giết không ăn. Vật mình nuôi dưỡng khôn lớn không ăn. Vật chỉ vì mình mà bị giết thì không ăn.
Ngày nay kẻ thường nếu chưa thể đoạn tuyệt việc ăn thịt hãy gắng tập theo các điều này. Cứ như thế dần dần tăng trưởng từ tâm, chẳng những việc sát sanh cần phải kiêng kỵ đã đành đến việc nấu tằm lấy tơ, bới đất sát trùng cũng toàn là việc vì cơm áo nuôi mình mà giết lấy loài vật, cho đến để ý đề phòng khi giơ tay, cất bước để khỏi giết lầm vô số động vật.
Việc lành có vô cùng tận không thể kể hết, nhưng do mười việc trên đây suy rộng ra muôn đức đều bao quát trong đó
|
| |
| |
| saigoneses |
Date: Chủ Nhật, 03 Nov 2013, 9:02 PM | Message # 6 |
|
Lieutenant general
Group: Administrators
Messages: 505
Status: Tạm vắng
| 5- ĐỨC KHIÊM TỐN
Kinh Dịch có câu “Thiên đạo thường làm khuynh tổn chỗ vinh kiêu mà ích bồi nơi khiêm hưng, địa đạo làm biến đổi chỗ vinh kiêu mà đôn nhận nơi khiêm hưng, quỷ thần thường làm hại trừ chỗ vinh kiêu mà tăng phúc nơi khiêm hưng, nhân đạo thường chán ghét chỗ vinh kiêu mà ưa vinh nơi khiêm hưng, thế nên trong một quẻ khiêm mà sáu hào đều tốt”.
Kinh Thư nói “Người tự kiêu, tự mãn thường bị nản, kẻ khiêm nhượng hư tâm thường đắc ích“
Tôi từng cùng bạn bè nghiệm thử thường thấy kẻ hàn sĩ khi sắp hiển đạt bao giờ cũng có một chút đức khiêm tốn hiện trên nét mặt. Khoa thi năm Tân Mùi, tôi cùng mười người bạn ở huyện Gia Thiện đi thi trong đó có anh Đinh Kính Vũ người tuy trẻ mà rất có tính khiêm nhượng hư tâm.
Tôi nói với anh Phí Cẩm Pha:
- Thế nào khoa này anh Đinh Kính Vũ cũng đỗ
Anh Phí gạn lại:
- Làm sao anh biết?
Tôi đáp:
- Chỉ người có đức khiêm hư mới được phước, anh thử xem trong bọn mười người chúng ta có ai có tính khiêm nhượng bằng anh Đinh Kính Vũ đâu? Có ai bị trêu trọc mà không đối trả, bị chê bai mà không biện bạch như anh Đinh đâu? Người có đức nết như thế, thế nào cũng được trời đất trợ gúp, làm sao không phát được.
Quả nhiên lúc treo bảng thấy có tên anh Đinh đậu cao.
Năm Đinh Sửu, tôi ở chung với anh Bằng Dữ Chi ở kinh đô bỗng thấy anh có phong độ khiêm tốn hư tâm khác hẳn tinh tình hồi nhỏ, bạn anh ta là ông Lý Tế Nham là người cương trực mà thành thật thường thẳng thắn chỉ lỗi anh ngay mặt, nhưng lúc nào cũng thấy anh bình tĩnh nghe theo chẳng một lời cãi cọ, thấy vậy tôi nói thầm “Phước, có phước hiện ra sau. Họa có họa phát ra trước“ anh này quả có hư tâm khiêm tốn như thế, chắc chắn anh gặp được điều hay, thế nào anh ta cũng đậu kỳ này. Sau quả thật đúng như lời tôi dự đoán.
Ông Trương Úy Am, người huyện Giang Âm học rộng văn hay, có nhiều tiếng tăm trong văn giới. Năm Giáp Ngọ ông đến thi Hương tại Nam Kinh, nhân ở lại một ngôi chùa. Khi treo bảng không thấy tên mình, mới nổi nóng mắng nhiếc giám khảo là đồ lòa mắt chẳng trông thấy văn mình.
Một vị đạo nhân đứng gần bên nghe thấy bèn mỉm cười Trương giận luôn vị đạo nhân. Vị đạo nhân nói:
- Văn của tướng công chắc không hay lắm
Trương càng giận, nộ rằng:
- Ông không thấy văn tôi, sao ông biết văn tôi không hay?
Vị đạo nhân nói:
- Tôi thường nghe kẻ làm văn quí hồ tâm khí bình hòa, nay thấy tướng công nóng giận, mắng nhiếc lung tung không có chút hòa khí thì văn hay vào đâu được?
Trương bỗng đổi giận tỏ lòng kính phục và xin chỉ giáo. Đạo nhân nói:
- Thi hỏng hay đậu là do mạng, mạng không đậu thì dù văn hay cũng vô ích. Vậy ông cần để ý đến chuyển biến mạng mình.
Trương nói:
- Đã là mạng thì làm sao chuyển biến được?
Vị đạo nhân nói:
- Tạo mạng do nghiệp xưa, lập mạng do nghiệp nay, nếu ông gắng làm việc thiện, dồn chứa âm đức thì có phước gì mà không cầu được?
- Tôi chỉ là một tên bần sĩ làm sao làm được sự này?
- Việc lành, âm đức đều do tâm tạo, thường bảo tồn tâm đó thời công đức vô lượng, ngay đức tính khiêm nhường đâu phải mất tiền mới làm được? Thế mà ông không biết tự tỉnh để làm, lại giận trách quan trường dốt nát. Phải chăng đó là tự ông không muốn làm chứ không phải không thể làm.
Từ đó Trương để ý kềm chế kiêu khí, ngày ngày lo tu nhân bồi đức.
Năm Đinh Dậu, Trương mộng thấy đi đến một căn phòng cao lớn, gặp được một bản ký lục chuyện thi thấy ở giữa có nhiều hàng bỏ trống không tên, người đứng bên nói:
- Đây là bản ghi chép khoa thi năm nay.
Trương hỏi:
- Sao để trống nhiều chỗ không tên ?
Người ấy đáp:
- Về việc thi cử, cứ ba năm xét một lần, hễ người nào chứa nhiều công đức thì mới có tên vào đó, chỗ bỏ trống trong bản ký lục này là tại trước kia người có công đức đáng đậu, sau vì phạm tội ác xóa đi, cuối cùng lại thấy một dòng chữ rạng: người ba năm nay lại đây giữ thân cẩn thận, tên ngươi có thể được điền vào bảng này, hy vọng ngươi cố gắng. Quả nhiên khoa ấy Trương đậu được thứ một trăm lẻ năm trên bảng vàng.
Lời xưa nói “Người có trí ở công danh, tất được công danh, người có trí ở giàu sang tất được giàu sang, người có trí như cây có gốc, khi đã lập trí phải thường nên tập tính khiêm nhương, dè chừng mọi điều hành động. Được như thế tất nhiên sẽ cảm động đất trời mà phú đức đầy đủ nơi ta vậy."
|
| |
| |
| kathy |
Date: Chủ Nhật, 03 Nov 2013, 9:34 PM | Message # 7 |
 Colonel general
Group: Users
Messages: 900
Status: Tạm vắng
|    
|
| |
| |
|
