Có ba cách gây ra Nhân Quả :
Một là : Tư tưởng.
Hai là : Ý muốn và tình cảm.
Ba là : Lời nói và việc làm.
Bởi vì khi ta :
- Tưởng đến một điều gì.
- Muốn một điều gì,
- Nói hay làm một điều gì.
Thì ta sanh ra một lực lượng động đến :
- Những lực ở thế giới Tư tưởng ( Cõi Thượng giới )
- Những lực ở trong thế giới Tình cảm ( Cõi Trung giới hay là Dục giới )
- Những lực ở trong thế giới Hữu hình hay là cõi Trần nầy.
Hiểu như vậy có thể nói :
Mỗi lần ta tư tưởng, ta ham muốn hay là ta nói năng hành động, ta sửa đổi vị trí của ta đối với Vũ trụ và vị trí của Vũ trụ đối với ta.
Hễ ta cắt nghĩa về Nhân Quả thì ta phải nói tới những lực và những hiệu quả của chúng. Những lực nầy thuộc về cõi Trần, hữu hình nầy, hoặc thuộc về thế giới Tình cảm hoặc thuộc về thế giới Tư tưởng.
Cả ngày lẫn đêm, mỗi giờ, mỗi phút ta đều diễn động ba thứ lực nầy và tùy cách ta xử dụng chúng, ta giúp đỡ hay là ta cản trở đường tiến hóa của những kẻ khác bởi vì không phải ta ở riêng biệt một mình giữa cõi Trần mà ta vẫn sống chung với Nhân loại, một khối duy nhứt, hiện giờ gồm bốn ngàn triệu linh hồn như ta.
Mỗi tư tưởng, mỗi ý muốn, mỗi tình cảm, mỗi lời nói và mỗi việc làm của ta đều cảm tới những người đồng loại, luôn cả các loài thú vật, cây cỏ, kim thạch và tinh chất ở chung quanh ta. Ai ở gần ta chừng nào thì chịu ảnh hưởng nhiều chừng nấy.
Rồi một thời gian sau, tùy theo bản tánh của chúng, ta phải lãnh lấy cái Phản động lực, tốt hay xấu, lành hay dữ, không trốn tránh đường nào cho khỏi được.
Như chúng ta đã biết, khi một nghiệp được thành lập, ngay đó quả báo cũng đã hiện diện. Vậy, trên tương đối, dường như nghiệp là bất định vì nó tùy thuộc ý muốn thực hiện của con người, còn quả báo là cố định.
Nếu con người có tạo nghiệp thì mới có nghiệp, chứ nghiệp không có sẵn. Phải có bố thí cho kẻ nghèo chúng ta mới có được một nghiệp thiện, bằng không thì nghiệp chưa xuất hiện. Như vậy, trong cuộc đời chúng ta, tùy theo ý muốn của chúng ta mà bao nhiêu nghiệp thiện hay ác sẽ được tạo ra. Tạo nghiệp thiện hay tạo nghiệp ác là quyền của chúng ta, điều đó không có ai bắt buộc.
Chỉ khi nào nghiệp đã tạo ra rồi thì quả báo bắt buộc phải có. Tất cả những quả báo đó dệt thành một định mệnh mà chúng ta phải trải qua trong cuộc đời kế tiếp. Những may mắn từ đâu kéo tới, những rủi ro không lường trước ập lại, là những cái gì dường như ngoài quyền quyết định của con người. Một số người phải gọi đó là thời vận để than thở.
- Thời lai đồ điếu thành công dị
Vận khứ anh hùng ẩm hận đa.
( Đặng Dung )
Ngay những kẻ có tài mà vận may không có cũng phải đón nhận thất bại.
Không ai có kế hoạch hành động chu đáo kỹ lưỡng như Khổng Minh, cuối cùng ông vẫn không dựng nổi đế nghiệp cho nhà Hán, đành phải than :
- Mưu sự tại nhân - Thành sự tại Thiên.
Trong cuộc đời nhan nhản những kẻ thiếu tài, nhưng một phước nghiệp nào đó đã đưa họ lên địa vị cao sang có nhiều người tuân phục.
Trên tương đối, nghiệp là bất định và quả báo là cố định. Nghiệp được tạo ra hay không là do con người, nhưng một khi nghiệp đã tạo rồi thì quả báo chắc chắn phải có.
Tuy nhiên, đi sâu vào phân tích, chúng ta thấy vấn đề không đơn giản. Chúng ta sẽ thấy dường như nghiệp cũng đã được quy định rồi.
Trong cuộc đời sắp tới, chúng ta sẽ làm những gì, sẽ tạo thiện vào lúc nào, sẽ tạo ác vào lúc nào, dường như cũng đã được quy định từ kiếp trước.
Trước khi chết, Thiền Sư Minh An đã tiên đoán rằng mười năm sau, Bình Thị giả sẽ quật mồ của ngài. Quả đúng như vậy. Bình Thị giả đã quật mồ của Minh An và cầm búa chẻ vỡ đầu khi mà thân thể của Minh An sau 10 năm vẫn không hoại.
Như thế, rõ ràng hành động Bình Thị giả quật mồ không phải là ngẫu hứng tức thời, vì ngài Minh An đã thấy trước hành động đó rất lâu. Phải chăng hành nghiệp cũng là một số phận ?
May rủi được cho là do nghiệp quá khứ tạo thành, vậy nghiệp do cái gì tạo thành mà nó cũng gần như định sẵn ? Năm năm sau ta sẽ tạo nghiệp gì; mười năm sau ta tạo nghiệp gì... dường như tiến trình này cũng đã được sắp sẵn !
Chúa Jésus đã biết trước rất lâu là Judas sẽ phản bội, sẽ báo lính tới bắt ngài. Vậy hành động phản bội của Judas đã được định sẵn rồi hay sao?
Những tên cướp xông vào giết hại gia đình ai đó . Đứng về phía gia đình nạn nhân thì đây là quả báo bắt buộc phải trả. Nhưng còn hành vi cướp bóc, giết hại của những tên cướp là ngẫu nhiên hay đã có quy định ?
Nếu là ngẫu hứng nhất thời thì làm sao ăn khớp với quả báo của gia đình nạn nhân.. vì một bên là cố định, một bên là ngẫu hứng ?
Chúng ta đã biết, chính tư tưởng đời trước sẽ tạo nhân cách đời này. Nếu một người nuôi dưỡng những tư tưởng ác độc, chắc chắn đời sau họ sẽ có nhiều hành động ác độc. Hành động đời này do tư tưởng đời trước quy định.
Một người ăn cắp vì đã có tư tưởng ăn cắp. Như vậy hành vi ăn cắp ở đời này sẽ tạo ra quả báo nghèo khổ mất mát ở đời sau, và tư tưởng ăn cắp đời này sẽ lập lại hành động ăn cắp ở đời sau nữa. Do đó, Nghiệp có khuynh hướng lập lại.
Chính vì khuynh hướng lập lại này của nghiệp mà hành động dường như cũng được quy định sẵn.
Luyến ái là một duyên mạnh mẽ cũng được lập đi lập lại nhiều lần.
Một đời người dù nam hay nữ thường hay trải qua nhiều mối yêu đương chỉ vì trong nhiều kiếp luân hồi họ đã gặp gỡ ...đi lại với rất nhiều người ...
Như những người đã từng làm vua quan trong xã hội phong kiến với lê thê tỳ thiếp, các đời về sau họ phải nhận lấy cung mạng đào hoa lăng nhăng tình ái.
Không chỉ nam nhân mà trong xã hội cũng không thiếu những hạng đàn bà lẳng lơ trắc nết ( có thể đó là những cô đầu chốn thanh lâu xưa...mà sự khát thèm đã ăn sâu vào máu thịt ) cho nên dù có đang đề huề gia đạo, vẫn cố ngụy tạo.. viện dẫn nhiều lý do, để lao vào các cuộc-săn-tình ở khắp nơi ..liên miên không dứt với nhiều gã đàn ông cùng đẳng cấp ( loi d’attraction ).. để thỏa mãn cái gọi là thói quen tiền kiếp !
Dù gọi là nghiêp quả..nhưng nếu quá buông thả phóng túng chạy theo dục vọng thấp hèn thì họ sẽ càng đọa vào ác đạo...và cái vòng lẫn quẩn kéo đến hàng hà sa số kiếp sau..
Do sự biến thiên tư tưởng đời trước nên hành động của đời sau cũng bị thay đổi. Có những giai đoạn chúng ta siêng năng học hành.
Qua lúc khác chúng ta biếng nhác. Lúc thích làm việc thiện, lúc lại quay sang nghiên cứu nghệ thuật. Đời sau hành động cũng theo đó mà thay đổi, khi thì ham học, khi thì chán nản, lúc lại thích làm việc từ thiện xã hội, lúc quay sang vẽ tranh.
Như vậy, không phải chỉ quả báo khổ vui là cái mà chúng ta không thể cưỡng lại, ngay cả hành động cũng là cái khó cưỡng được.
Chúng ta sẽ đối xử tốt đối với người này, tệ với người kia, hành động đó khởi lên một cách tự nhiên, mà chúng ta không sao lý giải được, chỉ bởi vì nó được tư tưởng đời trước sắp sẵn rồi.
Tới đây quí bạn đã thấy :
- Luật Nhân Quả là luật bảo tồn toàn thể khí lực của Vũ trụ không cho tiêu tan chớ nào phải chuyện dị đoan phi lý …
Nhờ nó dạy ta phải hành động cách nào cho hợp với cơ Trời, ta tiến tới mau và không gây quả xấu về sau cho người và cho ta một lượt.
Đừng phạm luật Trời
Xin nhớ : hễ luật Trời thì đừng vi phạm, vi phạm thì sẽ bị trả quả bởi vì trong Vũ trụ các luật đều quân bình.
Nếu luật nào bị mất quân bình thì luật đó sẽ phản động trở lại quân bình như xưa. Chúng ta không thể thủ tiêu một luật thiên nhiên nào cả và cũng không thể ngăn cản nó không cho nó hành động được.. nhưng chúng ta có thể đem một luật khác chống với nó.
Nếu hai sức mạnh bằng nhau thì luật trước không còn hiệu lực nữa.. ta đổi chiều hướng của sự hành động của nó rồi.
Ví bằng luật ta dùng yếu hơn luật trước thì luật trước sẽ có ảnh hưởng đến ta, nhưng sức mạnh của nó đã giảm tùy theo sức đối chọi của luật ta xử dụng.
Ta thảy trái banh vô vách, trái banh sẽ đụng vách, nếu không có cái cho ngăn cản nó. Bây giờ có một người khác đưa ra một tấm ván chính giữa nó và vách, khi nó đụng tấm ván thì nó dội ngược, nó không đi tới vách được mà đi qua ngã khác. Xin lấy luật hấp dẫn hay hấp lực ( loi d’attraction ) mà giải thêm nữa, theo luật nầy vạn vật đều bị rút xuống trung tâm trái đất.
Ta hãy bắt một cái thang rồi trèo lên. Lúc trèo, ta bị hấp lực đè xuống nhưng ta dùng một luật khác chỏi với nó, luật đó là sức mạnh của bắp thịt ta. Sức của ta dùng thắng hấp lực, nên ta mới leo lên được, tới chừng nào ta mỏi mệt, hấp lực thắng, ta phải ngừng lại.
Chung quanh ta là những luật Trời, ta phải học rành rẽ để áp dụng vào đời sống hằng ngày của ta, nhờ vậy ta mới thay đổi và tiến bộ .
Muốn áp dụng luật nào ta phải học rành rẽ luật đó và phải tuân theo nó trước, nhiên hậu mới điều khiển nó được.
Nói một cách khác, muốn chinh phục tạo vật trước hết ta phải tùng phục nó. ( La nature est conqise par l’obéissance ).
