- ATOANMT

Thứ Năm
25 Apr 2024
3:54 AM

ĐĂNG NHẬP

Dưới đây là "Danh Mục" thu gọn,
xin mời bấm vào "tam-giác" nhỏ để chọn bài xem:

PHÒNG TÁN DÓC TRỰC-TUYẾN
Adding requires authorization

KHÁCH 4 PHƯƠNG:

LỊCH

Search

CÁC BÀI VIẾT MỚI NHẤT

<> Realtime Website Traffic

[ BÀI VIẾT MỚI · Forum rules · TÌM KIẾM · RSS ]

Page 1 of 1
1

FORUM » TRANG TIẾU LÂM » NGÔN NGỮ CƯỜI » GIAI THOẠI QUANH TRUYỆN KIỀU. (LƯỢM LẶT)

GIAI THOẠI QUANH TRUYỆN KIỀU.

newxp

Date: Thứ Sáu, 20 May 2011, 10:07 AM | Message # 1

Private

Group: Users

Messages: 15

Status: Tạm vắng

newxp xin gửi tới cả nhà:Giai thoại quanh Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du (Thái Kim Đỉnh sưu tầm).Hi vọng “mua vui cũng được một và trống canh”.
CÁC VUA NHÀ NGUYỄN VỚI TRUYỆN KIỀU
Mặc dầu chẳng ưa gì tác giả Truyện Kiều,các ông vua đầu triều Nguyễn vẫn phải trân trọng tác phẩm tuyệt diệu của Nguyễn Du.
Ngay sau khi lên ngôi,Minh Mệnh (1) đã cùng các văn thần đưa Truyện Kiều ra bình luận và cùng làm thơ vịnh, tạo nên một phong trào “vịnh Kiều” rộng rãi,sôi nổi trong giới nho sĩ kéo dài đến trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.Riêng Minh Mệnh có tập thơ “Ngự chế”, và Tiến sĩ Hà Tôn Quyền có tập thơ “Ung chế” gồm 45 bài “vịnh Kiều”.Năm 1830,Minh Mệnh lại viết bài “Tống thuyết” về truyện Kiều,mở đầu (dịch):
“Bản của Thánh Thán (tức bản truyện văn xuôi của Thanh Tâm tài nhân) không còn,khói tàn tản mạn,bản “Hoa Đường” (tức bản Truyện Kiều của Nguyễn Du đầu tiên,Phạm Quý Thích khắc in) đã vắng,vách cũ tiêu điều.Trộm nghĩ,phải tìm lại các sách của họ truyền cho những người cùng chí văn chương,mới theo truyện in trong sách mà viết ra bài này….”
Tự Đức(2) là một ông vua rất hợm về văn tài,tự cho mình hay chữ,giỏi Nôm cũng phải mê Kiều:
“Mê gì mê đánh tổ tôm,
Mê ngựa hậu bổ, mê nôm Thúy Kiều”
Nhưng “ngài ngự” không chịu nổi sự “bất kính” của tác giả Truyện Kiều.Tương truyền khi đọc đến câu “Chọc trời quấy nước mặc dầu.Dọc ngang nào biết trên đầu có ai” thì “ngài” dẫy nẩy lên,phán:
- Giá tên này còn sống thì nọc ra mà đánh cho ba mươi trượng!
Tự Đức đã tự ý sửa chữa, thêm bớt nhiều câu,nhiều đoạn trong Truyện Kiều,nhưng câu văn “phạm thượng” ấy đúng với tính cách Từ Hải quá, “ngài” cũng đành phải giữ lại và cho khắc in.Vua lại có câu đối đề Truyện Kiều sau đây: (Trần Lê Nhân dịch) “Nghiệm căn duyên trong mộng kia, biết rõ ràng miếng uống,miếng ăn,đều do số trời định trước; Xem phận mệnh khúc đàn nọ,những quái lạ đa tình đa sự,riêng chiếm tiếng đứng đầu tiên”.
Bản Kiều do Tự Đức cho in ở Kinh (Huế),thường được gọi là “bản Kinh”.Còn các bản do nhà xuất bản tư nhân in ở Hà Nội là “bản Phường”.
(1) Minh Mệnh: tên là Nguyễn Phúc Đảm (1791-1840),làm vua từ 1820-1840.
(2) Tự Đức: tên là Hồng Nhậm hay Nguyễn Phúc Thì (1829-1883),làm vua từ 1848-1883.
******************************
CỬ TRỊ “ĐÁNH” NÀNG KIỀU ĐỂ VẠCH MẶT TÊN GIAN
Tôn Thọ Tường (1) là một kẻ vô liêm sỉ,cúi đầu theo Pháp,tiếp tay cho chúng đàn áp nhân dân ta.Bị đồng bào và sĩ phu Nam Kỳ oán ghét, Tường đã làm mười bài thơ liên vận và các bài “Tôn phu nhân quy thục”, “Từ Thứ quy Tào Tháo”…để thanh minh cho tội lỗi của mình.Lập tức, nhà nho yêu nước Phan Văn Trị (tức Cử Trị), Lê Quang Chiểu, Nhiêu Học Mân (2)…họa thơ đập lại.
Tôn Thọ Tường vẫn chưa thôi,làm tiếp bài thơ “vịnh Kiều”,hòng nhờ vía nàng Kiều biện hộ cho sự nhơ nhuốc của hắn:
“Mười mấy năm trời nợ trả xong,
Tiền Đường sông đục hóa ra trong
Cái duyên bình thủy (3) đành nong nả
Chút phận tang thương luống ngại ngùng.
Chữ hiếu ít nhiều trời đất biết,
Mối tình nặng nhẹ chị em chung,
Tấm lòng thiên cổ thương mà trách
Chẳng trách chi Kiều,trách Hóa công (4).”
Bài thơ của Tường vừa đưa ra, Cử Trị liền viết ngay một bài “vịnh Kiều” vạch mặt kẻ gian tế:
“Tài sắc chi mi hỡi thúy Kiều?
Bởi thương nên nhắc một đôi điều.
Ví dù Viên ngoại vu oan ấy,
Sao chẳng Đề Oanh (5) mảnh chước kêu?
Nghĩa nặng chàng Kim đà đáng mấy,
Nén vàng họ Mã giá bao nhiêu?
Liêu Dương ngàn dặm xa chi đó?
Nỡ để Lâm Tri bướm dập dìu.”
Nàng Kiều bị đòn oan,cụ Cử biết vậy nhưng nấp dưới bóng nàng là một tên giặc nước,cụ đành phải ra roi.Sĩ phu hồi ấy đã bình phẩm: nàng Kiều “quên mình giúp các cụ phóng bút trừ gian.”
(1) Tôn Thọ Tường (1825-1877), người Gia Định, theo Pháp, làm Đốc phủ sứ đầu tiên ở Nam Kỳ, sau ra tòa lãnh sự Pháp ở Hà Nội,chết trên đường đi quan sát miền thượng du Bắc Kỳ.
(2) Phan Văn Trị (1830-1910),người làng Hạnh Thông, Gia Định, đỗ cử nhân,về dạy học.Ông là nhà nho yêu nước,nhà thơ có tài.Lê Quang Chiểu và Nhiêu Học Mân đều là những nhà nho yêu nước Nam Bộ (không rõ tiểu sử).
(3) Bình thủy: bèo nước.
(4) Hóa công: Tạo hóa hay ông Trời.
(5) Đề Oanh: con gái Thuần Vu Ý làm quan đất Tề.Vu Ý bị tội,nàng dâng thư lên Hán Văn để xin tha tội cho cha.
(còn tiếp)

Added (06 May 2011, 10:13 Am)
---------------------------------------------
NGUYỄN KHUYẾN CHẤM THI THƠ VỊNH KIỀU
Mùa xuân năm Ất Tỵ (1905),tổng đốc Hưng Yên là Lê Hoan đứng ra tổ chức cuộc thi thơ vịnh “20 hồi Kiều”.Nhiều nhà khoa giáp,túc nho đã tham gia cuộc thi,trong đó có Tiến sĩ Chu Mạnh Trinh,lúc đó làm Án sát Hưng Yên.Tam nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến cũng làm tập thơ “vịnh Kiều” nhưng không dự thi,vì thơ của cụ Yên Đổ là “thơ…chửi’.Ví như bài “Kiều bán mình’ có câu:
“…Có tiền việc ấy mà xong nhỉ
Đời trước làm quan cũng thế a?”
Lê Hoan chẳng ưa gì Nguyễn Khuyến, nhưng muốn lôi kéo được thêm nhiều người tham gia cuộc thi,làm “rạng rỡ” cho hắn,bèn mời cụ làm giám khảo.
Tập “vịnh Kiều” của Chu Mạnh Trinh được lấy giải nhất về thơ Nôm.Trong bài “vịnh Sở Khanh” của ông Nghè Chu có câu:
“Làng nho người ấy cũng ra vẻ,
Bợm xỏ ai ngờ mắc phải tay.”
Cụ giám khảo hạ bút phê:
“Rằng hay thì thật là hay,
Nho đối với xỏ,lão này không ưa!”
Thấy cụ Tam nguyên mỉa mình, ông Nghè Chu oán lắm.Khi Nguyễn Khuyến mắt đã lòa,nhân đầu xuân,ông Nghè cho người đưa tặng một chậu hoa trà.Tặng người mù lòa thứ hoa hữu sắc vô hương thì thật là mỉa mai.Biết người tặng hoa có ý “trả thù”,Nguyễn Khuyến làm bài thơ “Sơn trà” và tự dịch ra quốc âm là “Tạ lại người cho hoa trà”.Bài thơ có những câu:
“Mưa nhỏ những kinh phường xỏ lá”
(nhắc lại chữ “xỏ” trong câu phê thơ) và:
“Xem hoa ta chỉ xem bằng mũi,
Đếch thấy hơi hương,một tiếng khà!”

Added (20 May 2011, 11:07 Am)
---------------------------------------------
TÚ XƯƠNG “OÁN” KIỀU
Cách đây hơn 80 năm,ở thành Nam (tức Nam Định) có tổ chức lễ tưởng niệm nhà thơ Nguyễn Du.Lão công sứ Pháp và viên Tổng trấn Nam Định giao cho Chánh án Trần Tấn B một món tiền lớn để chi cho buổi lễ.Ban tổ chức có “nhã ý”mời bà Chánh Kỷ một danh ca ở phố Hàng Thao đến ngâm Kiều và ông ấm Lễ đệm đàn đáy.
Dự lễ tưởng niệm nhà thơ lớn Việt Nam hôm ấy toàn là các ông Tây,bà đầm (lại có cả non hai chục Tây con nữa) cùng các vị tai to mặt lớn ở tỉnh,phủ,huyện….lớn nhỏ tấm bé vẻn vẹn trong vòng một trăm.Và cố nhiên,ban tổ chức hời to.
Ngày hôm sau,khắp thành Nam truyền đi bài thơ của Tú Xương (1):
“Hỡi cụ Tiên Điền có biết cho,
Hôm qua có kẻ khóc trên mồ?
Khóc đây không phải rằng thương cụ
Thương bạc quan thầy món lợi to.”
Chỉ trong một buổi,bài thơ đã bay đến tai quan Chánh án, trưởng ban tổ chức.Điên tiết,quan Chánh án gọi tê-lê-phôn hạ lệnh cho quan Phòng thành và quan Phó cẩm Vị: “Tối nay,từ tám giờ,thiết quân luật,cấm đường!”.
Riêng mấy ông bạn của Tú Xương thì khoái chí,mời nhà thơ tối đó tới cổng thành chiêu đãi một bữa cháo gà.Ở quán ăn ra,ông Tú ngất nghểu vác ô lục soạn về nhà.Nào ngờ,mới đi được mấy bước,đã bị cu-lít (police) tóm,rước về “bóp”(đồn cảnh sát) vì đã vi phạm “luật nhà binh”.
Cẩm Vị,vốn có cảm tình với Tú Xương,liền cho biết: “Cụ án được hay bài thơ truyền khẩu là của ông,cụ giận lắm,nên mới ra lệnh thiết quân luật để giăng lưới bắt ông”.
-À,ra thế!-Tú Xương điềm nhiên nói-Nhưng tôi vừa uống rượu say,khát quá,quan Cẩm làm ơn cho tôi một chén trà nóng nào!
Cẩm Vị vui vẻ gọi người pha trà,rồi “quan” cùng mười hai thầy đội xếp (tiếng dùng gọi nhân viên cảnh sát) ngồi quây quanh nhà thơ,vừa uống nước vừa chuyện trò vui vẻ.
Lát sau,Tú Xương gật gật đầu rồi ngâm luôn một bài thơ “ngẫu tác”:
“Hỡi hỡi nàng Kiều hỡi có hay?
Vì nàng nên tớ chịu tai bay.
Nàng còn bán được ba trăm lạng,
Chứ tớ ai mua khố rách này?”
Các thầy đội xếp vỗ tay khen hay và yêu cầu nhà thơ ngâm lại một lần nữa.Sau đó,Cẩm Vị gọi điện “lập bô” (báo cáo) lên quan Chánh án,và đọc luôn cả bài thơ mới của ông Tú để hầu quan Chánh.Lập tức,từ phía đầu dây kia có lệnh: thả Tú Xương ra ngay!
Hôm sau,bài thơ “Tú Xương oán Kiều” lại từ sở Cẩm tung ra,bay khắp thành Nam.
(1) Tú Xương,tên là Trần Tế xương, hay Trần Kế Xương (1870-1907),người làng Vị Xuyên,tỉnh Nam Định đỗ tú tài,ông là nhà thơ trào phúng nổi tiếng.
************************************************************************************
THƠ VỊNH KIỀU CHỬI TỪ ĐẠM
Nghè Từ Đạm (1) nổi tiếng về ăn của đút,chạy chọt được nhắc lên đến Tổng đốc.Hồi còn làm Án sát Ninh Bình,Từ Đạm có bắt giam một người học trò can án quốc sự.Nằm trong ngục,anh học trò cứ ngâm Kiều sang sảng.Bọn cai ngục quát tháo,bắt im lặng,anh thản nhiên nói:
- Cùm tay,khóa chân rồi mà còn sợ cái mồm tao à?
Anh lại tiếp tục ngâm Kiều sang sảng.Bọn lính sợ quan qưở,bèn lên trình rõ đầu đuôi.Từ Đạm liền cho gọi người học trò lên,bảo:
-Anh sính Kiều lắm hử? Vậy thì hãy làm bài thơ “vịnh Kiều” xem!
Người học trò ngẫm nghĩ một lúc,rồi đọc:
“Khóa cửa buồng xuân để đợi chờ.
Mà em mất nết tự bao giờ
Chàng Kim mê gái công đeo đẳng
Viên ngoại chiều con chết ngẩn ngơ.
Nợ trước hẹn hò con đĩ Đạm
Duyên sau gặp gỡ bố cu Từ (2)
Mười lăm năm ấy bao nhiêu sướng,
Còn trách làm chi gã bán tơ!”
Từ Đạm tím mặt,quát:
-Dắt hắn xuống,cùm nghiến lại!
Vào ngục,người học trò lại tiếp tục ngâm Kiều.
(1) Từ Đạm: người làng Khê Hồi(Hà Đông),đỗ tiến sĩ năm 1895,làm quan đến tổng đốc,đã có lần sung vào một phái bộ sang Pháp.
(2) Đạm,Từ: nghĩa đen chỉ nàng Đạm Tiên,chàng Từ Hải nhưng nghĩa bóng dùng ám chỉ Từ Đạm.

FORUM » TRANG TIẾU LÂM » NGÔN NGỮ CƯỜI » GIAI THOẠI QUANH TRUYỆN KIỀU. (LƯỢM LẶT)

Page 1 of 1
1

TỰ-ĐIỂN TRỰC-TUYẾN :