| atoanmt |
Date: Thứ Năm, 08 Jan 2015, 3:40 PM | Message # 1 |
 Generalissimo
Group: Administrators
Messages: 5081
Status: Tạm vắng
|  CHỨNG BỆNH BỌNG TIỂU HOẠT ĐỘNG QUÁ MỨC
(OVER-ACTIVE BLADDER)
Dược-Sỹ Trần Tiến Linh
Sự thiếu hoặc mất kềm chế hoạt động cuả bọng đái
(Urinary Incontinence):
Được định-nghiã là bất cứ sự rỉ hay tuôn nước tiểu khi không kềm-chế được; thường khi, đây là hậu quả cuả sự suy yếu cuả bọng hay ống dẫn nước tiểu, hoặc cả hai.
Nói một cách khác, khi ý trong óc muốc cầm nước tiểu nhưng bọng nước tiểu không nghe lời mà cứ rỉ hay tuôn thì cơ thể đã mất sự kềm chế hay điều khiển cần có. Sự yếu kém cuả bọng có thể là nhất thời, nhưng cũng thể là vĩnh-viễn.
Nguyên do:
Sự thiếu hoặc mất kềm chế hoạt động cuả bọng đái (Urinary Incontinence) gồm nhiều thể loại chính, tạm được xếp theo nguồn gốc lý-do như sau:
1 - Ống dẫn nước tiểu yếu kém (suy yếu) vì căng thẳng (Urethral Under-Activity, stress urinary incontinence):
Thường xảy ra khi làm việc quá độ như chạy, ho hay khiêng đồ nặng.
Thể loại này xảy ra bên phái Nữ nhiều hơn Nam.
2 - Ống dẫn nước tiểu hoạt-động quá mức ;(Urethral Over-Activity, overflow incontinence):
Loại này hiếm xảy ra hơn, và thường hay xảy ra cho những ai bị ung-thư bộ-phận protate "Nhiếp hộ tuyến" (prostate cancer) hay bị chứng nở bộ prostate (benign prostatic hypertrophy)
3 - Bọng tiểu hoạt động quá mức (Over-Active bladder, urge urinary incontinence):
Xảy ra khi bắp thịt loại Detrusor làm việc quá mức và co dãn không đúng mức khi nước đi vào bọng tiểu.
4 - Hội chứng mất kềm-chế phối-hợp (vưà bọng-đái hoạt động quá mức vưà ống dẫn quá yếu kém).
5 - Sự mất kềm-chế gián tiếp, vì một căn bệnh nào đó gây nên (Functional Incontinence), như trong trường hợp bị mổ xẻ, hay bị bệnh suy-não (suy trí-óc, Dementia), hay khi bị liệt hoặc bại-hoại chân tay, v.v...
Trọng tâm của bài:
Trọng tâm cuả bài sẽ được đặt vào loại thứ 3, khi bắp thịt cuả bọng co-thắt để tống nước tiểu đi một cách không đúng mức hoặc không đều đặn khi nước vào bọng.
Chứng này hay xảy ra vì tuổi cao, bị bệnh tiểu đường hay ống dẫn nước tiểu bị nhiễm trùng (Urinary tract infections).
Ngoài ra, nhiều bảng thuốc có thể làm cho người bị chứng-bệnh này đi tiểu hoặc mắc tiểu niều hơn, cho nên, tốt nhất là xem xét với Bác-Sỹ trong văn phòng hoặc Dược-Sỹ khi mua thuốc.
Đặc biệt đáng chú ý là 3 bảng thuốc hay được uống để trị áp huyết cao (Hypertension) như Diuretics, Calcium Channel Blocker hoặc ACE-inhibitors có thể (nhấm mạnh có thể ) làm trầm-trọng bệnh yếu bọng tiểu hơn.
Có hai loại thụ-thể chính yếu, là M2 và M3, kiểm soát và điều hành việc co giãn bắt thịt Detrusor để tống nước tiểu ra khỏi bọng; tuy nhiên, M3 quan trọng hơn và được coi là thụ thể chính yếu nhất.
Sau khi được Bác-Sỹ chẩn trị, bệnh nhân có thể giới hạn việc nước tiểu bị rỉ hay tuôn bằng nhiều phương pháp.
Phương pháp không cần thuốc:
Bệnh nhân nên lưu ý một vài điều như sau để có thể kềm chế hội-chứng, như uống đủ nước giải khát, tránh các chất kích thích trong nước ngọt sô-đa hay cà-phê hay nước trà.
Tránh uống nước quá nhiều trước khi đi ngủ hay ngơi. Ăn đều đạn, sao cho tránh bị bón.
Có khi, cần mua tã người lớn (Absorbent Pads Undergarments) để mặc. Nếu không, chỉ còn cách đi mổ. Chất cồn (Alcohol) cũng nên tránh uống quá trễ ban đêm, vì cồn kích thích người uống đi tiểu nhiều hơn.
Có khi, bệnh nhân cần sử dụng các loại tã trị (hoặc cầm) đái dầm hay tìểu thiếu kiểm-soát, gọi chung là Incontinence Diaper hay các loai quần (culotte) có tác dụng tương-tự như vậy.
Các quần y-khoa loại này có khi mang tên DEPEND, hay ATTENDS mà thường có bán tại các nhà thuốc tây; loại quần này thường được sử dụng một lần rồi bỏ đi (disposable adult diaper).
Phương pháp cần hoặc có sử dụng thuốc:
Tại Canada, có năm thuốc chính yếu được chấp nhận cho sử dụng trị hội chứng này, nhưng hai thuốc thông dụng nhất là Oxybutynin (DITROPAN) và Tolterodine (DETROL). Tất cả các thuốc trong bản cần có toa. Đa số các thuốc chỉ cần uống 1 hay 2 lần mỗi ngày. Tuỳ theo lượng thuốc kê, toa cho 1 tháng thuốc sẽ tốn khoảng 40$CAD đến 75$ CAD.
Oxybutynin (DITROPAN) không còn được sử dụng thường xuyên như khi xưa vì hay gây ra nhiều phiền toa;i cho người dùng, như làm khô môi và bón, hay có khi làm mờ mắt. Thuốc nước, viên thường, và viên có tác động dài-hạn (Extended-release) có bán tại Canada và cần toa; tại các nước khác, loại thuốc dán vào da cũng có. Thuốc làm giảm chứng mắc tiểu và giảm số lần cần phại đi tiểu.
Tolterodine (DETROL) cũng có hiệu-lực bằng như Oxybutinin, nhưng gậy ít tác hại (side-effects) cho người uống, nên thông-dụng hơn. Thuốc này ngừng sự co-thắt bất thường cuả bọng nước tiểu. Thuốc có thể được uống trong hoặc ngoài giờ ăn.
Các thuốc khác như Trospium (TROSEC), Solifenacin (VESICARE), và Darifenacin (ENABLEX) là những thuốc mới được ra tại thị trường Canada trong vài năm qua, nên ít được sử dụng hơn vào lúc này.
Các thuốc trong bảng này cùng có chung một số ít những tác động ngoài-ý (side-effects) trong một thiểu số người uống, như làm chóng mặt, bón, đu bụng, khô mắt, khô miệng, nhức khớp xương, buồn nôn, v.v... Vì là thuốc, không nên uống cùng với bia hay thức uống có chất cồn (alcohol) như rượu.
Ngoài ra, còn có vài thuốc ngoài bảng được sử dụng trong việc chưã trị bệnh tuỳ theo từng cá nhân, như Imipramine (TORANIL), Propantheline, Dicyclomine (BENTYLOL), Hyosciamine (LEVSIN), v.v ... nếu các thuốc bảng trên không hiệu nghiệm.
Các thuốc kể trên được kê theo toa qua BS chuyên khoa hay gia-đình, tuỳ theo bệnh tình cuả cá nhân mỗi ngươì bệnh.
Dược-Sĩ Trần Tiến Linh
Toronto
---o0o---
Nguồn: Do Dược-Sĩ Trần Tiến Linh tặng qua email
AToanMT
|
| |
| |
|
| kathy |
Date: Thứ Sáu, 09 Jan 2015, 4:46 AM | Message # 3 |
 Colonel general
Group: Users
Messages: 900
Status: Tạm vắng
|     
|
| |
| |
