- Cười là đặc tính của loài người.
( Rabelais )

- Biết cười và chọc cười là hai đặc tính của loài người.
( H. Bergson )

- Khả năng cười tươi là sự chứng minh cho một tâm hồn tuyệt hảo. Nên dè dặt với những kẻ tránh cười, với những kẻ thiếu cởi mở.
( J. Cocteau )

- Ngày nào không cười, ngày ấy đã bị phung phí.
( Chamfort )

- Những kẻ nghèo khó thỉnh thoảng được cười tươi, quí như mùa đông thỉnh thoảng có mặt trời soi chiếu.
( A. Dumas )

- Thấy miệng cười mà mắt không cười thì chớ tin.
( A. d Houdetot )

- Bạn cười, thiên hạ cùng cười vui với bạn, bạn khóc thì chỉ khóc một mình.
( Yiddish )

- Hài hước là sự sung sướng của kinh nghiệm.
( Ch. Charlot )

Cười có nhiều thái độ. Điều muốn nói ở đây là nụ cười quan tâm, phải có tấm lòng ôn hòa độ lượng thì nụ cười mới duyên dáng được. Biết cách cười cũng là một nghệ thuật.

Người ta thường nói :
- Người có nụ cười tươi, chẳng khác nào có đóa hoa nở trên môi

Hồi đầu thế kỷ này, nhà văn Nguyễn Văn Vĩnh có viết bài "Gì Cũng Cười"
Trong đó ông có phê phán những cái cười vô ý thức.
Bài viết đó có phần khắt khe :
- An Nam ta có một thói lạ, gì cũng cười... Hì một tiếng, mọi việc hết nghiêm trang.
Xét cho cùng, đất nước ta kinh qua không biết bao nhiêu nỗi đau đớn, mà vẫn còn tồn tại đến hôm nay, đó cũng là nhờ ở "đất lề quê thói".
Và nụ cười có sức truyền cảm bí mật, có sức đoàn kết ngấm ngầm, có một nỗi thiết tha và độ lượng, khó nói đến cùng.

Trong bài thơ "Ngồi tù Quảng Đông" có câu :
- Mở miệng cười tan cuộc oán thù.

Cụ Phan Bội Châu đã tỏ ra là bậc đại nhân quân tử.
Một tâm hồn độ lượng, khiến nụ cười phải rộn rã như tiếng pháo đầu xuân đuổi xua những hắc ám và u khí.
Nụ cười và tiếng nói đều hiện trên môi, nhưng cử động của đôi môi rất khác nhau cho mỗi trường hợp.
Nụ cười lắm khi không có tiếng, nhưng đối tượng thấy mát rượi hay ấm áp còn tùy vào hoàn cảnh lúc đó.

Nụ cười có khi biến đổi một cảnh ngộ hiểm nghèo thành bình yên.
Trong một chuyến tàu đêm từ Phú Quốc về Rạch Giá, hôm ấy nhằm lúc biển động rất mạnh. Sóng và gió mỗi lúc mỗi mạnh, thỉnh thoảng có vài đợt sóng phủ qua boong tàu, tàu chao đảo, hành khách nhốn nháo, viên tài công không hiểu sao cũng mất bình tĩnh, biển tối đen. Đèn chiếu trên tàu không hiểu sao cũng tắt ngấm, chỉ còn một chút ánh sáng yếu ớt của chiếc hải bàn phát ra.

Bỗng một nữ hành khách nói :
- Bác tài cứ bình tĩnh ! Mỗi lần trời bão là mấy chú hải âu thích lắm, vì nó có dịp đọ sức với gió. Tôi xin ra ngoài trấn an mấy người kia.

Lúc đó anh thợ máy làm sáng lại mấy ngọn đèn. Thiếu nữ đi một hồi trở lại nói :
- Bác tài giỏi quá, tàu mình sắp đến Hòn Tre rồi.

Sóng gió ầm ầm như vậy, ai nấy đều xanh mặt, nhiều người đọc kinh cầu, riêng nữ khách ấy vẫn giữ trên môi một nụ cười an lạc, khiến bác tài thêm phấn khởi tự tin. Vào tới bờ trời vừa sáng.
Viên tài công nói với nữ hành khách gan dạ đó :
- Bão này rất lớn, các em báo không chính xác nên mới "dương" vậy đó. Cám ơn cô đã giúp sức cho chúng tôi.

Anh ta cao hứng đọc hai câu thơ cũng khá hợp cảnh :
- Dù đời ta còn đôi cánh lá,
Xin vì người trổ hết mùa bông !

Trong sự xã giao một cách tự nhiên, thì nụ cười cũng phải tự nhiên để khỏi mất tính ban đầu của nó. Người ta nói :
- Chỉ có con người mới có nụ cười.
Trên vấn đề thân thiện, nụ cười rất có ý nghĩa theo từng thời kỳ ( hay giai đoạn ) : cảm thông, khích lệ, tán đồng...
Và cũng nên tránh những nụ cười có ý nghĩa mỉa mai, châm biếm, cười mát, cười gượng...
Bạn có thể khó tính, nhưng đừng tưởng kẻ khó tính không có nụ cười dễ dãi và rạng rỡ khiến sáng bừng 1 gương mặt..

Nếu bạn hỏi :
- Sao các nhà sư ít cười họ lại nhiều tín đồ ?

Đó là một trường hợp khác. Đạo hạnh của những vị ấy trang nghiêm. Họ không cười ra tiếng, nhưng họ cười qua ánh mắt, qua thần thái, qua tấm lòng hoan hỷ. Sự ung dung và độ lượng là nụ cười của họ.

Đọc truyện cổ Trung Quốc, chúng ta không quên nụ cười của Bao Tự.
Và những câu: "Nhất tiếu thiên kim", "Nhất tiếu khuynh thành"..
Nhưng không phải nụ cười của người đẹp mới có giá trị.

Bởi lẽ, một Thiền sư đã nói :
- Khi một em bé hay một người lớn mỉm cười, điều đó rất quan trọng. Trong đời sống hàng ngày, nếu ta biết mỉm cười, nếu ta có an lạc hạnh phúc, thì không phải chỉ có ta được sung sướng mà mọi người quanh ta cũng sung sướng.

Cho nên ta cũng nên ghi nhớ mấy điều :
- Nụ cười có thể biến đổi một cảnh ngộ hiểm nghèo thành bình yên.
- Để tập có một nụ cười hồn hậu, cần làm việc với nó ngay ở những người thân.
- Nụ cười một thoáng gây sự cảm mến lâu dài.
- Chỉ có loài người mới có nụ cười. Đừng đánh mất nó!
- Để phụ họa với nụ cười cho hữu hiệu, chúng ta nên có tinh thần hoạt kê.

♥♥♥
Tản mạn về cái cười... lại nhớ đến 1 tác phẩm của Victor Hugo : L'homme qui rit ( Con pò cười....lol xin phép cụ Hugo cho Dragon trào lộng 1 tí ) và ngẫm nghĩ đến những số phận con người sao phải trải qua những sự đau đớn tột cùng như vậy, để vĩnh viễn có một khuôn mặt cười chai sạn trong khi nội tâm quằn quại và ứa máu ...
Hay đôi khi chỉ vì không thể khóc được nên mới cứ phải cười.
Có những khi lựa chọn giữa im lặng và mỉm cười thì mỉm cười vẫn cứ tốt hơn… Bổng nhớ 1 câu thơ : Cười là tiếng khóc khô không lệ !
Thành thử cái cười đôi lúc còn bi thảm hơn cả cái khóc

Nguyễn Công Trứ có câu rằng :
- Khi vui muốn khóc, buồn tênh lại cười.

Nào là Molière ( tên thật là Jean-Baptiste Poquelin ) tác giả của những kiệt tác Le Misanthrope, L'École des femmes, Tartuffe ou l'Imposteur, L'Avare ou l'École du mensonge và Le Bourgeois gentilhomme ) hay Voltaire ( tên thật François Marie Aroue ) đều là những người có nhân sinh quan vô cùng đen tối. Vào những thời kỳ đau khổ trong lịch sử quốc gia, thì văn chương trào lộng lại trở nên rất thịnh hành.
Còn thi hào Keats cũng đã nói :
+ Our sincerest laughter, with some pain is fraught
( Nụ cười chân thật nhất thường mang đậm nét thương đau )

Hay nhiều khi con người cười để che sự phẫn uất :
- Giận dẫu căm gan miệng mỉm cười
( Nguyễn Công Trứ )

Rồi sẽ là thiếu vô cùng nếu bỏ sót những nụ cười đắc thắng, như kiểu nụ cười của Vợ cả trước nỗi khổ của nàng Kiều :
- Người ngoài cười nụ, người trong khóc thầm

Và nụ cười của Hoạn Thư đã làm cho Kiều phải than :

- Giận dầu ra dạ thế thường
Cười này mới thật khôn lường hiểm sâu !

Cái cười để che dấu sự ác độc là một đặc tính làm cho con người gần với loài thú nhất.
Triết gia Thomas Hobbes phân tích rằng con người giống con thú nhất là ở cái sự nhe nanh ra mà cười, vì cái cười nơi con người cũng như sự nhe nanh của thú vật mỗi khi gặp nhau. Con thú ăn tươi nuốt sống ngay đối phương, còn con người thì cười trước, rồi mới liệu bề nuốt nhau từ từ :

- Bề ngoài thơn thớt nói cười
Mà trong nham hiểm giết người không dao

Cũng như khi ra ngoài đường, người Đàn Bà cười tươi với người này, lời ngọt-ngào với người nọ, mắt mềm với người kia.
Ai cũng thèm địa-vị của người chồng.
Nào ngờ anh ta đang câm lặng ở nhà, chuyên nhận-lãnh các tĩnh-từ ngược lại.

Và như thế , chỉ có nụ cười thuần khiết nhất.. chân thật nhất..phản chiếu đúng một tâm hồn thanh thản và trái tim hạnh phúc mà mình đang có thì mới xứng đáng được xem là le rire, c'est le soleil qui chasse l'hiver du visage humain ! ( Ánh mặt trời xua đuổi mùa đông ra khỏi nét mặt con người… như V.Hugo diễn tả )